GÜLCE.YENİ ŞİİR AKIM -MUSTAFA CeYLAN

YENİ NAZIM TÜRLERİ
NAZIM TÜRÜ: GÜLCE
*******************

1-Gülce, aynı zamanda adını, edebi akımımıza da vermiş olan bir nazım türüdür.

2-Japon edebiyatının HAİKU adını verdiği nazım türünün bizim edebiyatımızda yeni bir ruhla ele alınışıdır.

3-Hece vezniile yazılır. Kafiye yapılıp yapılmaması şairin dileğine bırakılmıştır.
Önemli olan mısralardaki hece sayısıdır.

4-Birinci mısra=5 HECE ve İkinci mısra=7 HECE olmak kaydıyla, dörtlük tarzında, beşlik, altılık veya başka sayılarda GÜLCE yazılabilir.
Önemli olan BİR MISRANIN 5 HECE, ONDAN SONRA GELEN MISRANIN YEDİ HECE OLMASIDIR.

5-GÜLCE'nin şematik yapısı şöyledir:

..........................5 Hece
.................................7 Hece
...........................5 Hece
.................................7 Hece
............................5 Hece
..................................7 Hece

Böylece isteğe bağlı olarak devam edebilir.

SAYGILARIMLA
Mustafa CEYLAN

Mustafa CEYLAN

GÜLCE EDEBİYAT AKIMI

YENİ NAZIM TÜRLERİ
NAZIM TÜRÜ:BULUŞMA
********************

1-HECE-SERBEST Tartışma ve kavgalarına son veren bir nazım türüdür.

2-Hece vezni ile serbesti, bir şiir bünyesinde buluşturmaktadır.

3-Oluşumu şöyledir:
----
----
----
---- (Dörtlük: hece vezniyle yazılmış)
...................................
................................................
..............................
............
......................(Serbest mısralar-mısra sayısı şairin isteğine bağlıdır.)

Yani;

-(Hece vezniyle yazılmış dörtlük)
-(Serbest mısralar)

VEYA BUNUN TERSİ DE OLABİLİR

-(Serbest mısralar)
-(Hece veniyle yazılmış dörtlük)

4-Hece vezniyle yazılmış dörtlük' ün kafiye yapısı, hece sayısı, kalıbı tamamen şairin isteğine bağlıdır. Şair dilerse Hece ile yazılacak bölümü dörtlük değil, beşlik, altılık mısralardan veya değişik hece türleri ile de oluşturabilir. Yeter ki, hece-serbest buluşmasını gerçekleştirsin. Adı gibi BULUŞMA olsun.

5-Şiirin uzunluk,kısalık durumları tamamen şairin isteğine bağlıdır.

Saygılarımla.
Mustafa CEYLAN

YENİ NAZIM TÜRLERİ
NAZIM TÜRÜ:ÇAPRAZLAMA
***********************

1-Hece şiirimizde kafiyenin yönlendirici, çoğu kere kısıtlayıcı etkisinin azaltılmasını amaçlayan bir nazım türüdür. Kafiyelerin bir dörtlük içinde ÇAPRAZLAMA olarak yerleştirilmesi ile meydana gelen bir nazım türüdür.

2-Kafiye dizilişi şöyledir.
a- (mısranın başında)
-b (mısranın sonunda)
-a (mısranın sonunda)
b- (mısranın başında)
x

-c (mısranın sonunda)
d- (mısranın başında)
c- (mısranın başında)
-d (mısranın sonunda)

Diğer kıtalar bunların(bu iki kıtanın) tekrarı şeklindedir.

3-Şiir tarihimizde çok önceleri kafiye mısra başında idi, sonra mısra ortasına alındı; İslâmiyet'i kabulümüzden sonra mısra sonlarına alınmıştır. Şairin, kafiye kıskacında sığ - verimsiz duruma düşmemesi için çaprazlama olarak kafiyeler yerleştirilmiştir. Yukarıdaki kafiye dizilişinin dışında kafiyeler değişik şekilde de çapraz olarak yerleştirilebilir ler, bu, tamamen şairin isteğine kalmıştır.

4-Genellikle 7+7=14 Heceli-kalıplı şiirlerde kullanılırsa da, 6+5=11 dahil diğer ölçü-kalıplarda da kullanılarak veya beşlik, altılık mısralardan oluşan şiirlerde ve de gene 'çaprazına yerleştirilmiş' kafiyelerle değişik ÇAPRAZLAMA örnekleri verilebilir, şiirler yazılabilir. Önemli olan kafiye kıskacından şairin ve şiirin kurtarılarak, yeni nefes alanı ve şekli ortaya konulmasıdır.Serbest şiirde yapılan 'Çaprazına Serbest' adı ile anılır.

Saygılarımla.
Mustafa CEYLAN
GÜLCE EDEBİYAT AKIMI

YENİ NAZIM TÜRLERİ
NAZIM TÜRÜ:TRİYOLEMSİ
***********************

1-Batı Edebiyatı nazım türlerinden olan 'Triyole' nin değişik bir versiyonudur.

2-Mısra yapısı şu şekildedir

..............................................................(1-a)
..............................................................(2-b)

..............................................................c
..............................................................c
..............................................................c
..............................................................(1-a) -Mısra aynen

...............................................................d
...............................................................d
...............................................................d
...............................................................(2-b) mısra aynen

3-Burada a-b-c-d kafiyeleri göstermektedir.(1 ve 2) de mısranın baştan sona tamamını göstermektedir. Yani ilk mısra hiç bir değişikliğe tabi tutulmadan, BİRİNCİ MISRA BİRİNCİ DÖRTLÜĞÜN DÖRDÜNCÜ MISRASI olmakta; İKİNCİ MISRA DA İKİNCİ DÖRTLÜĞÜN GENE DÖRDÜNCÜ MISRASI OLMAKTADIR.

4-Genellikle 8+8=16 hece ölçüsü ile yazılırsa da, bu mısra yapısına bağlı kalmak kaydıyla, şair dilerse 7+7=14, 6+5=11 veya başka ölçü ve kalıplarda da değişik 'Triyolemsi'ler yazabilir. Önemli olan ilk-BEYİT'-teki iki mısranın aşağıdaki dörtlüklerde aldığı yerdir.

5-Şair dilerese, ilk BEYİT'in mısralarını da kendi arasında kafiyeli yapabilir.

Saygılarımla.
Mustafa CEYLAN
GÜLCE EDEBİYAT AKIMI

YENİ NAZIM TÜRLERİ
NAZIM TÜRÜ:TOKMAK
***********************

1-Şairin kendisi veya yakınlarını-dostlarını hicvedeceği bir nazım çeşididir.

2-Hece vezninin çok değişik ölçü-kalıpları bir şiirin bünyesinde toplanmıştır. Batı edebiyatının 'sone' si ile bizim Halk edebiyatrımızın 'koşma' sının bir araya getirilmesi gibidir.
İstenirse her kuplenin son mısraı tamamen bağımsız olabilir.

3-Hece-ölçü ve kalıpları büyükten küçüğe vaya küçükten büyüğe doğru da dizilebilr ve çok değişik şekillerde TOKMAK türü şiirler yazılabilir.

4-Dörtlüklerdeki kafiye yapısı şairin isteğine bağlıdır.

5-Örnek bir TOKMAK NAZIM TÜRÜ'NÜN ŞEMASI ŞÖYLEDİR.(Şair dilerse bunun tersini, değişik ölçü ve kafiyelerle de yapabilir. Önemli olan, hece-ölçü- kalıplarının artan ve azalan dizilişlerinin, sıralanışının bozulmaması; daha önemlisi, geleneksel şiirimizde tek bir ölçü-kalıpla başlayıp şiir bitimine kadar devam eden sistem, burada, çeşitli ölçü ve kalıplar bir araya getirilerek oluşturulmuş olmasıdır.)

-------(4+4+5=13 Hece) --a
-------(4+4+5=13 Hece) --b
-------(4+4+5=13 Hece) --a
-------(4+4+5=13 Hece) --b

-------(4+4+5=13 Hece) --b
-------(4+4+5=13 Hece) --b
....................................................(4+4+5=13 Hece) --b

*

------(6+6=12 Hece) --c
------(6+6=12 Hece) --d
------(6+6=12 Hece) --c
------(6+6=12 Hece) --d

------(6+6=12 Hece) --e
------(6+6=12 Hece) --e
................................................(6+6=12 Hece) --e

*

-----(6+5=11 Hece) --f
-----(6+5=11 Hece) --g
-----(6+5=11 Hece) --f
-----(6+5=11 hece) --g

-----(6+5=11 Hece) --h
-----(6+5=11 Hece) --h
............................................(8+5=11 Hece) --h

*

----(5+5=10 Hece) --ı
----(5+5=10 Hece) --k
----(5+5=10 Hece) --ı
----(5+5=10 Hece) --k

----(5+5=10 Hece) --m
----(5+5=10 Hece) --m
.......................................(5+5=10 Hece) .......m

*
---(4+5=9 Hece) ---n
---(4+5=9 Hece) ---o
---(4+5=9 Hece) ---n
---(4+5=9 Hece) ---o

---(4+5=9 Hece) ---p
---(4+5=9 Hece) ---p
...............................(4+5=9 Hece) ........p

Saygılarımla.

Mustafa CEYLAN

YENİ NAZIM TÜRLERİ
NAZIM TÜRÜ:YİĞİTCE
***********************

1-Adından anlaşılacağı gibi yiğitlik-kahramanlık içeren konuları ele alan bir nazım türüdür. Halk şiirimizdeki VARSAĞI'nın yeni versiyonudur.

2-Kafiye yapısı önemlidir.

3-4+4=8 Hece vezni ile yazılır.

Kafiyeler mısranın baş tarafına alınmış olup, şematik olarak şöyledir:

a----
b----
(Serbest) --
b----

c---d
c---d
c----
b----

e---f
e---f
e----
b----

g---h
g---h
g----
b----

ı----i
ı----i
ı----
b----

j----k
j----k
j----
b----

NAZIM TÜRÜ:AKROSTİK
***********************

1-Akrostiş şiir tekniğinin yeni bir anlayışla ileriye götürülmesini amaçlar.Akrostişte mısra başlarında verilen İP UCU, AKROSTİK de mısra kelimeleri arasında DÜZGÜN BİR DİZİLİŞLE gizlenmiştir

2-AKROSTİK' de HARF dizini 1-2-3-4... diye gitmektedir.

3-İster hece, ister aruz vezniyle veya serbest yazılsın fark etmiyor. Önemli olan harf dizilişidir. Kafiye yapıp yapmamak ta şairin isteğine kalmış bir durumdur.

İşte iki örnek
---
AKROSTİK
---

(D) ün gece düşümde gördüm sevdiğim
B(İ) r yanım yanıyor, duydun mu beni
Bi(L) emezsin içimdeki acıyı
Yar(A) m çok kanıyor, duydun mu beni
Közü(N) e banıyor duydun mu beni

(D) oğan güneşimsin kara geceme
Ş(İ) ir gibi takılırsın heceme
Se(L) am olsun benim gönül eceme
Yar(A) m çok kanıyor, duydun mu beni
Közü(N) e banıyor duydun mu beni

ŞİİR

(Ş) iir gözlerinde ihtilâl olur,
Bakışın (İ) çime yazar ismini.
Vuslat yeşilinden (İ) zin okunur,
Dumansı gözlerden çektim®esmini...

Mustafa CEYLAN

Saygılarımla.
Harun YİĞİT

NAZIM TÜRÜ:SONE'M
***********************

1-Batı edebiyatındaki 'Sone' nin değişik bir versiyonudur. Kuple oluşumu Batı Edebiyatındaki 'sone' ile aynıdır.
Batı Edebiyatında kafiye yapısına göre sone türleri vardır.

Fransız sone'si (abba-abba-ccd-eed) dizilişi ile;
İtalyan sone'si (abba-abba-ccd-ede) dizilişi ile,
İngiliz sonesi ise Fransız sonesinin kafiye dizilişini muafaza ederek, ilk 10 mısrayı bir bent yapmakta, son iki mısrayı ayrı bir bent yapmaktadır.

Türk edebiyatına Servet-i Fünuncular döneminde giren sone'yi bizim şairlerimiz çeşitli şekillerde kullanmışlardır.

Türk şiirine yeni nefes alanları sunmaya çalışan GÜLCE edebi akımı, Fransız,İtalyan ve İngiliz sone kafiye dizilişlerinin dışında yeni bir kafiye dizilişi ve adı önermiştir.

2-SONE' M'in şekli ve Kafiye şeması şöyledir.
--a
--b
--b
--a

--c
--d
--d
--c

--e
--f
--f

--e
--g
--g

3-Hece vezni ile yazılmakta ve hecenin 7+7=14 ölçü-kalıbı kullanılmaktadır.

GÜLCE EDEBİYAT AKIMI

YENİ NAZIM TÜRLERİ
NAZIM TÜRÜ:SERBEST ZİNCİR
***********************

1-Türk Halk Şiirinde 'zincirleme' veya 'zincirbent' adıyla anılan ve bir tür 'koşma' olan şiir türümüzün 'zincirleme tekniği' ni, özellikle SERBEST ŞİİR' de uygulamak için bu nazım türünü önerdik.

Bize göre, serbest şiir tamamen kuralsız ve akla gelenin yazıldığı, bir nesir parçasının makasla rastgele kesilip alt alta dizildiği bir nazım türü değildir.

Serbest şiirin de, başta iç ahenk, ritm, uyum, imge ve edebi sanatlarla da harmanlanması gerekir.
Bu sebeple, Halk Şiirimizin 'zincirbet'ini serbest şiirde kullanmak istedik.

Özellikle, mısra zincirinde her mısranın son kelimesi, takip eden mısranın ilk kelimesi olarak kullanıldığından, dörtlüklerle oluşturulan Halk Edebiyatımız şir tarihinde, bu tarz zincirlemenin örnekleri azdır.

Serbest şiirimizde 'tekerrür' sanatıyla, vurgu ve tonlamalarla zincir uygulaması başarılı olacaktır.

2-Ayrıca, Gülce Nazım türlerinin hepsinde zincirbent uygulanabilir.

3-Mısra zinciri veya dörtlük zinciri tercihi şairin kendisine kalmıştır.

Saygılarımla.

Mustafa CEYLAN

YENİ NAZIM TÜRLERİ
NAZIM TÜRÜ:SERBEST ZİNCİR
***********************

1-Türk Halk Şiirinde 'zincirleme' veya 'zincirbent' adıyla anılan ve bir tür 'koşma' olan şiir türümüzün 'zincirleme tekniği' ni, özellikle SERBEST ŞİİR' de uygulamak için bu nazım türünü önerdik.

Bize göre, serbest şiir tamamen kuralsız ve akla gelenin yazıldığı, bir nesir parçasının makasla rastgele kesilip alt alta dizildiği bir nazım türü değildir.

Serbest şiirin de, başta iç ahenk, ritm, uyum, imge ve edebi sanatlarla da harmanlanması gerekir.
Bu sebeple, Halk Şiirimizin 'zincirbet'ini serbest şiirde kullanmak istedik.

Özellikle, mısra zincirinde her mısranın son kelimesi, takip eden mısranın ilk kelimesi olarak kullanıldığından, dörtlüklerle oluşturulan Halk Edebiyatımız şir tarihinde, bu tarz zincirlemenin örnekleri azdır.

Serbest şiirimizde 'tekerrür' sanatıyla, vurgu ve tonlamalarla zincir uygulaması başarılı olacaktır.

2-Ayrıca, Gülce Nazım türlerinin hepsinde zincirbent uygulanabilir.

3-Mısra zinciri veya dörtlük zinciri tercihi şairin kendisine kalmıştır.

Saygılarımla.

Mustafa CEYLAN

NAZIM TÜRÜ:TEKİL
*****************

1-Adından da anlaşılacağı gibi, tek sayılı hece kalıbından oluşan bir nazım türüdür.

2-Dörtlüklerin şematik yapısı şöyleir:
……………….7 Hece
……………….9 Hece
……………….11 Hece
……………….13 Hece’li bir yapıdan OLUŞMAKTA.

6-Kafiye uygulamalarında şair tamamen serbesttir. Dilediği şekil ve çeşit-yer ve konumda kafiye uygulayabilir veya uygulamaz. Önemli olan BİRİNCİ MISRANIN 7, ondan sonra gelen mısraların 9-11 ve 13 hece ile meydana gelmesidir.

3-Dörtlük,beşlik, altılık veya başka şekillerde de uygulama yapılabilir. Sadece 1-3-5-7-9-11-13-15-17-19 vb hece sayı dizilişinin korunmasıdır. Şair dilerse (sırayı şaşırtmadan) 5-7-9-11 veya 3-5-7-9 hecelik mısra dizilişleri ya da (9-7-5-3) VEYA (15-13-11-9) VB..başka şekillerde TEKİL HECELERLE şiirin dokusunu örebilir.

NAZIM TÜRÜ:TEKİL
*****************

1-Adından da anlaşılacağı gibi, tek sayılı hece kalıbından oluşan bir nazım türüdür.

2-Dörtlüklerin şematik yapısı şöyleir:
……………….7 Hece
……………….9 Hece
……………….11 Hece
……………….13 Hece’li bir yapıdan OLUŞMAKTA.

6-Kafiye uygulamalarında şair tamamen serbesttir. Dilediği şekil ve çeşit-yer ve konumda kafiye uygulayabilir veya uygulamaz. Önemli olan BİRİNCİ MISRANIN 7, ondan sonra gelen mısraların 9-11 ve 13 hece ile meydana gelmesidir.

3-Dörtlük,beşlik, altılık veya başka şekillerde de uygulama yapılabilir. Sadece 1-3-5-7-9-11-13-15-17-19 vb hece sayı dizilişinin korunmasıdır. Şair dilerse (sırayı şaşırtmadan) 5-7-9-11 veya 3-5-7-9 hecelik mısra dizilişleri ya da (9-7-5-3) VEYA (15-13-11-9) VB..başka şekillerde TEKİL HECELERLE şiirin dokusunu örebilir.

Saygılarımla.

Harun YİĞİT

NAZIM TÜRÜ:DÖNENCE
***********************

1-Cinaslı kafiyelerin çaprazlama ve dönerli olarak yerleştirilmesinden meydana gelen bir hece nazım türüdür.

2-'Çaprazlama' nazım türümüzün cinaslı kafiyelerle değişik bir versiyonudur.

CİNASLI KAFİYELER'in mısralardaki konumları şöyledir:
a-----b(*)
-----a
-----c
c-----b(*)
*

d-----e(**)
-----d
-----f
f-----e(**)

3-b(*) ve e(**) kafiyeleri istenirse cinaslı olmayabilir. Bunlar mısranın sonundaki kafiyelerdir.
Diğerleri (a,c,d,f) cinaslı kafiyelerdir ve çaprazlama olarak yerleştirilmişlerdir.

4-Genellikle 7+7=14 hece ölçü-kalıbıyla yazılır, ancak, şiar isterse hecenin çeşitli kalıp-ölçülerinde de değişik eserler meydana getirebilir.

Saygılarımla.

Mustafa CEYLAN
NAZIM TÜRÜ:ÜÇGEN
***********************

1-Şekil itibariyle ÜÇGEN'e benzediğinden bu ismi almıştır. Azdan çoğa, çoktan aza doğru hecelerden oluşan mısra yapısı vardır. Hece veznimizde yeni bir nazım çeşididir.

2-Mısralardaki hece sayısı çok önemlidir. Mısra kaç hecelikse, hece sayısını ihtiva eden satırda yerini almaktadır.

-1
-2
-3
-4
--5
--6
--7

veya bunun tersi olan;

--7
--6
--5
-4
-3
-2
-1
Hecelerden oluşan başlı başına bir kalıptır.

3-Şair dilerse, çok değişik şekiller ve dizilişlerde de ÜÇGEN türü şiir yazabilir. Önemli olan, hece sayısının artış ve eksilişindeki sıra sayısıdır. İstenilen hece sayısı ile başlanılıp, istenilen hece sayısına kadar üçgen uzatılabilir-kısaltılabilir, iki ya da üç, dört üçgen taban tabana, ters veya değişik şekillerde de bir araya getirilebilir.

4-Kafiye oluşumunda şair tamamen özgürdür. Dilediği şekilde kafiye dokusunu oluşturabilir.

Saygılarımla.

Harun YİĞİT

NAZIM TÜRÜ:YUNUSCA
***********************

..............................6+5
..............................6+5
..............................6+5
..............................4+4

Mısralardaki hece sayıları bu ve bunun tersi de olabilir.Ayrıca,(5+6 ve 4+4) ,(4+4 ve 4+3) ,(4+4 ve 3+4) ,(7+7 ve 6+5) (7+7 ve 5+6) le de Yunusca yazılabilir.
Kafiye dizilişi de şairin insiyatifine bırakılmıştır.
Millet, memleket, aşk ve tasavvufi konularda eserler verilmesini arzuladığımız bir nazım türüdür. Bu ve buna benzer çok sayıda deneme yapan ve başarılı şiirler veren çok sayıda şairimiz vardır şüphesiz. Ancak bunu bir edebi akımın kendisine ses bayrağı yapıp, nazım türü olarak ele alması ilk kez GÜLCE’ye nasip olmaktadır.

Bu öneriyi yapan ESKİŞEHİR ŞAİRLER DERNEK BAŞKANIMIZ Sayın İbrahim SAĞIR’ a teşekkür ederiz.)

NAZIM TÜRÜ:BAHÇE
***********************

1-Bu nazım türü, GÜLCE Nazım türlerininin hepsini ya da çoğunluğunu bir şiir bünyesinde bulundurmaktadır.

2-Nazım türlerinin şiir içinde konuyla bütünleşen bir tarzda yer alması tamamen şairin insiyatifine ve şiirin akışına bırakılmıştır.

Saygılarımla.
Yusuf BOZAN

NAZIM TÜRÜ:GÜLİSTAN
***********************

1-Aruz ve Hece vezninin bir şiirde bir araya gelerek BULUŞMASI olup, geleneksel DİVAN EDEBİYATIMIZDAKİ GAZEL'in yepyeni bir formatla ele alınıp, yeni bir terkip oluşturulmuştur. Bu yeni gazel türünün adı: GÜLİSTAN'dır.

2-Şematik yapısı hece ile yazılmış HAN DUVARLARI şiirinin ARUZ-HECE BULUŞMASI'nda şekillenmesidir diyebiliriz.
Yapısı şöyledir:

......................................(a) Aruzla yazılmış Gazel beyitleri
......................................(b)

......................................©
......................................(b)

......................................(d)
......................................(b)

.......................................(e)
.......................................(b)

.......................................(f)
.......................................(b)
............................Hece vezinli kıta veya kuple

Saygılarımla.

Mustafa CEYLAN
NAZIM TÜRÜ:TUĞRA
*****************

1-Aruz vezni veya Rübai''nin (ahreb-ahrem adı verilen) kalıplarıyla yazılır.

2-''Dörtlük'' tarzında olup, şair dilerse bu türün ''beşlik'' şeklinde de şiirini oluşturabilir.

3-En önemli özelliği KAFİYE yapısıdır. Kafiye hem mısraın ORTASINDA ve hem de SONUNDA olacaktır.

Şu şekildedir:

....................(a) ....................(b)
....................(a) ....................(b)
..........................................Serbest
....................(a) ....................(b)

Saygılarımla.
Osman ÖCAL

1-Adından da anlaşılacağı gibi bentleri ÜÇER MISRA’dan meydana gelen bir nazım türüdür.

2-İki önemli özelliği bulunmaktadır. Bunlardan birisi üçer mısradan oluşması diğeri de kafiye yapısıdır. Kafiyeler mısra ortasında ve sonunda yer almaktadır.

3-Kafiyelerin şematik yapısı şöyledir:

1)
.............a............a
.............a............a
.............a............b

2)
............a.............b
............a.............b
............a.............C (Yahut da..............b..........C)

3)
...........a..............b
...........b..............c
...........c..............D

4)
a............................b
a............................b
b............................C

Örnekleri üstteki kafiye yapılarına göre daha da çoğaltmak mümkündür.

4-Genellikle, hece vezninin 7+7 kalıbı ile yazılmakla birlikte, şair dilerse aruz vezni ile de kaleme alabilir. Üçgül’ün aruzla yazılmış olanına ÜÇTUĞ adı verilir.

Yeni nazım türü ÜÇGÜL’ü şiirimize kazandıran Mehmet NACAR hocamıza teşekkür ediyoruz.

NAZIM TÜRÜ:YEDİVEREN
***********************

1- Beyitlerle yazılan cinaslarla, nakışlanan bir nazım türüdür.

2-Şematik yapısı şöyledir:

(a) ............................(b)
(a-cinas) ....................(b-cinas)

*

(c) .............................(d)
(c-cinas) ....................(d-cinas)

*

(e) .............................(f)
(e-cinas) ....................(f-cinas)

3-Hece vezni ile yazılan 'yediveren' i şair dilerse aruz vezni ile de(7+7, 6+5 veya başka ölçülerle) yazabilir, cinasların tam cinas veya cinas-ı gayr-ı tam (tam olmayan cinas) dan teşekkül edip etmemesi şairin tercihine kalmıştır.

4-'Yediveren' nazım türünü GÜLCE'mize ve şiirimize kazandıran Ekrem YALBUZ Hocamıza teşekkür ederiz.

NAZIM TÜRÜ:ÖZGE
***********************

1-Divan edebiyatımız da az kullanılan MÜTESSA ve MUAŞŞER nazım türlerine mısra sayısı itibariyle benzeyen, en az 9, en fazla 10’ar mısradan meydana gelen tek bir bentlik nazım türüdür.

2- Kafiye yapısı şematik olarak şöyledir:
-........ a
-........ b
-........ a
-........ b
-........ b
-........ a
-........ b
-........ b
-........ a
-........ b

2-Vezin, ölçü kısıtlaması yoktur. Şair dilerse hece veya aruz vezinlerinden dilediğini şiirinde kullanabilir. Önemli olan tek bent ve on mısralık yapısıdır.On mısralık bent yapısı sabit kalmak kaydı ile, bir şiir bütününde iki veya daha fazla bentlerde oluşturabilir.

3-Kafiyelerin dizilişini şair çaprazlama veya bir başka şekilde de yapabilir.

4-Hece ile yazılana ÖZGE, aruzla yazılana da ÖZGECAN denilir.

Yeni nazım türü ÖZGE’yi şiirimize kazandıran Refika DOĞAN’a teşekkür ediyoruz.

GÜLCE-NAZIM TÜRLERİ

GÜLDENİZİ BİR TÜRKÜ

Ebedî sürgündeyim yüreğinde bir çimin
Güvercinler yaralı, hüzne gebe her şeyim
Şadırvanlar ağlıyor girdabında içimin..

Kuş görsem Süleyman, balık görsem Yunus'um
Gemideyken Nuh ile dolaştım hayli zaman
Alev, pamuk taşıyan Yesi'li bir fânusum..

Tahtta sultan, makamda şıh, şeyhtim medresede
Mağarada Eflâtun, Şems idim Mevlâna'da
Seni-beni yok ettim pergelli hendesede..

Nefes alan, yürüyen; okunacak kitabım
Gündüze karanlığı yârenlikle bürüyen
Bedir'deki kuyuda hıçkıran bir mehtâbım..

Yeni yağmış kar kokar üstümdeki kıyafet,
Siz bakmayın hâlime, ruhumda şimşek çakar
Dışım duru göl suyu, içim sanki kıyâmet...

En girift haritayken çözüldüm ırmak ırmak,
Aşıka dil gerekmez cümle oklara yayken;
Böler göğü ikiye şehadet denen parmak..

Uzanır kervanlarım dipdeki ufuklara
Kendime kendim yolcu, çocuk oldum ağlarım
Güldenizi son verir meçhul yolculuklara...

Sessizliğin sesiyim güvercinler donunda
Kudret lokması dolu Yunus'un heybesiyim;
Şeytanımı Müslüman edeceğim sonunda...

Mustafa CEYLAN

GÜLCE-NAZIM TÜRLERİ-Özet-son durum--

GÜLCE EDEBİYAT AKIMI
NAZIM TÜRLERİ
-ÖZET-

1-NAZIM TÜRÜ:BULUŞMA
**********************************

1-HECE-SERBEST Tartışma ve kavgalarına son veren bir nazım türüdür.

2-Hece vezni ile serbesti, bir şiir bünyesinde buluşturmaktadır.

3-Oluşumu şöyledir:
-
-
-
- (Dörtlük: hece vezniyle yazılmış)
...................................
................................................
..............................
............
......................(Serbest mısralar-mısra sayısı şairin isteğine bağlıdır.)

Yani;

-(Hece vezniyle yazılmış dörtlük)
-(Serbest mısralar)

VEYA BUNUN TERSİ DE OLABİLİR

-(Serbest mısralar)
-(Hece veniyle yazılmış dörtlük)

4-Hece vezniyle yazılmış dörtlük' ün kafiye yapısı, hece sayısı, kalıbı tamamen şairin isteğine bağlıdır. Şair dilerse Hece ile yazılacak bölümü dörtlük değil, beşlik, altılık mısralardan veya değişik hece türleri ile de oluşturabilir. Yeter ki, hece-serbest buluşmasını gerçekleştirsin. Adı gibi BULUŞMA olsun.

5-Şiirin uzunluk,kısalık durumları tamamen şairin isteğine bağlıdır.

2-NAZIM TÜRÜ:ÇAPRAZLAMA
**************************************

1-Hece şiirimizde kafiyenin yönlendirici, çoğu kere kısıtlayıcı etkisinin azaltılmasını amaçlayan bir nazım türüdür. Kafiyelerin bir dörtlük içinde ÇAPRAZLAMA olarak yerleştirilmesi ile meydana gelen bir nazım türüdür.

2-Kafiye dizilişi şöyledir.
a- (mısranın başında)
-b (mısranın sonunda)
-a (mısranın sonunda)
b- (mısranın başında)
x

-c (mısranın sonunda)
d- (mısranın başında)
c- (mısranın başında)
-d (mısranın sonunda)

Diğer kıtalar bunların(bu iki kıtanın) tekrarı şeklindedir.

3-Şiir tarihimizde çok önceleri kafiye mısra başında idi, sonra mısra ortasına alındı; İslâmiyet'i kabulümüzden sonra mısra sonlarına alınmıştır. Şairin, kafiye kıskacında sığ - verimsiz duruma düşmemesi için çaprazlama olarak kafiyeler yerleştirilmiştir. Yukarıdaki kafiye dizilişinin dışında kafiyeler değişik şekilde de çapraz olarak yerleştirilebilir ler, bu, tamamen şairin isteğine kalmıştır.

4-Genellikle 7+7=14 Heceli-kalıplı şiirlerde kullanılırsa da, 6+5=11 dahil diğer ölçü-kalıplarda da kullanılarak veya beşlik, altılık mısralardan oluşan şiirlerde ve de gene 'çaprazına yerleştirilmiş' kafiyelerle değişik ÇAPRAZLAMA örnekleri verilebilir, şiirler yazılabilir. Önemli olan kafiye kıskacından şairin ve şiirin kurtarılarak, yeni nefes alanı ve şekli ortaya konulmasıdır.Serbest şiirde yapılan 'Çaprazına Serbest' adı ile anılır.

3-NAZIM TÜRÜ: GÜLCE
********************************

1-Gülce, aynı zamanda adını, edebi akımımıza da vermiş olan bir nazım türüdür.

2-Japon edebiyatının HAİKU adını verdiği nazım türünün bizim edebiyatımızda yeni bir ruhla ele alınışıdır.

3-Hece vezniile yazılır. Kafiye yapılıp yapılmaması şairin dileğine bırakılmıştır.
Önemli olan mısralardaki hece sayısıdır.

4-Birinci mısra=5 HECE ve İkinci mısra=7 HECE olmak kaydıyla, dörtlük tarzında, beşlik, altılık veya başka sayılarda GÜLCE yazılabilir.
Önemli olan BİR MISRANIN 5 HECE, ONDAN SONRA GELEN MISRANIN YEDİ HECE OLMASIDIR.

5-GÜLCE'nin şematik yapısı şöyledir:

..........................5 Hece
.................................7 Hece
...........................5 Hece
.................................7 Hece
............................5 Hece
..................................7 Hece

Böylece isteğe bağlı olarak devam edebilir.
4-NAZIM TÜRÜ:TRİYOLEMSİ
************************************

1-Batı Edebiyatı nazım türlerinden olan 'Triyole' nin değişik bir versiyonudur.

2-Mısra yapısı şu şekildedir

..............................................................(1-a)
..............................................................(2-b)

..............................................................c
..............................................................c
..............................................................c
..............................................................(1-a) -Mısra aynen

...............................................................d
...............................................................d
...............................................................d
...............................................................(2-b) mısra aynen

3-Burada a-b-c-d kafiyeleri göstermektedir.(1 ve 2) de mısranın baştan sona tamamını göstermektedir. Yani ilk mısra hiç bir değişikliğe tabi tutulmadan, BİRİNCİ MISRA BİRİNCİ DÖRTLÜĞÜN DÖRDÜNCÜ MISRASI olmakta; İKİNCİ MISRA DA İKİNCİ DÖRTLÜĞÜN GENE DÖRDÜNCÜ MISRASI OLMAKTADIR.

4-Genellikle 8+8=16 hece ölçüsü ile yazılırsa da, bu mısra yapısına bağlı kalmak kaydıyla, şair dilerse 7+7=14, 6+5=11 veya başka ölçü ve kalıplarda da değişik 'Triyolemsi'ler yazabilir. Önemli olan ilk-BEYİT'-teki iki mısranın aşağıdaki dörtlüklerde aldığı yerdir.

5-Şair dilerse, ilk BEYİT'in mısralarını da kendi arasında kafiyeli yapabilir

5-NAZIM TÜRÜ:TOKMAK
******************************

1-Şairin kendisi veya yakınlarını-dostlarını hicvedeceği bir nazım çeşididir.

2-Hece vezninin çok değişik ölçü-kalıpları bir şiirin bünyesinde toplanmıştır. Batı edebiyatının 'sone' si ile bizim Halk edebiyatrımızın 'koşma' sının bir araya getirilmesi gibidir.
İstenirse her kuplenin son mısraı tamamen bağımsız olabilir.

3-Hece-ölçü ve kalıpları büyükten küçüğe vaya küçükten büyüğe doğru da dizilebilr ve çok değişik şekillerde TOKMAK türü şiirler yazılabilir.

4-Dörtlüklerdeki kafiye yapısı şairin isteğine bağlıdır.

5-Örnek bir TOKMAK NAZIM TÜRÜ'NÜN ŞEMASI ŞÖYLEDİR.(Şair dilerse bunun tersini, değişik ölçü ve kafiyelerle de yapabilir. Önemli olan, hece-ölçü- kalıplarının artan ve azalan dizilişlerinin, sıralanışının bozulmaması; daha önemlisi, geleneksel şiirimizde tek bir ölçü-kalıpla başlayıp şiir bitimine kadar devam eden sistem, burada, çeşitli ölçü ve kalıplar bir araya getirilerek oluşturulmuş olmasıdır.)

-(4+4+5=13 Hece) -a
-(4+4+5=13 Hece) -b
-(4+4+5=13 Hece) -a
-(4+4+5=13 Hece) -b

-(4+4+5=13 Hece) -b
-(4+4+5=13 Hece) -b
....................................................(4+4+5=13 Hece) -b

*

-(6+6=12 Hece) -c
-(6+6=12 Hece) -d
-(6+6=12 Hece) -c
-(6+6=12 Hece) -d

-(6+6=12 Hece) -e
-(6+6=12 Hece) -e
................................................(6+6=12 Hece) -e

*

-(6+5=11 Hece) -f
-(6+5=11 Hece) -g
-(6+5=11 Hece) -f
-(6+5=11 hece) -g

-(6+5=11 Hece) -h
-(6+5=11 Hece) -h
............................................(8+5=11 Hece) -h

*

-(5+5=10 Hece) -ı
-(5+5=10 Hece) -k
-(5+5=10 Hece) -ı
-(5+5=10 Hece) -k

-(5+5=10 Hece) -m
-(5+5=10 Hece) -m
.......................................(5+5=10 Hece) .......m

*
-(4+5=9 Hece) -n
-(4+5=9 Hece) -o
-(4+5=9 Hece) -n
-(4+5=9 Hece) -o

-(4+5=9 Hece) -p
-(4+5=9 Hece) -p
...............................(4+5=9 Hece) ........p

6-NAZIM TÜRÜ:YİĞİTCE
*******************************

1-Adından anlaşılacağı gibi yiğitlik-kahramanlık içeren konuları ele alan bir nazım türüdür. Halk şiirimizdeki VARSAĞI'nın yeni versiyonudur.

2-Kafiye yapısı önemlidir.

3-4+4=8 Hece vezni ile yazılır.

Kafiyeler mısranın baş tarafına alınmış olup, şematik olarak şöyledir:

a-
b-
(Serbest) -
b-

c-d
c-d
c-
b-

e-f
e-f
e-
b-

g-h
g-h
g-
b-

ı-i
ı-i
ı-
b-

j-k
j-k
j-
b-

7-NAZIM TÜRÜ:AKROSTİK
************************************

1-Akrostiş şiir tekniğinin yeni bir anlayışla ileriye götürülmesini amaçlar.Akrostişte mısra başlarında verilen İP UCU, AKROSTİK de mısra kelimeleri arasında DÜZGÜN BİR DİZİLİŞLE gizlenmiştir

2-AKROSTİK' de HARF dizini 1-2-3-4... diye gitmektedir.

3-İster hece, ister aruz vezniyle veya serbest yazılsın fark etmiyor. Önemli olan harf dizilişidir. Kafiye yapıp yapmamak ta şairin isteğine kalmış bir durumdur.

İşte iki örnek
-
AKROSTİK
-

(D) ün gece düşümde gördüm sevdiğim
B(İ) r yanım yanıyor, duydun mu beni
Bi(L) emezsin içimdeki acıyı
Yar(A) m çok kanıyor, duydun mu beni
Közü(N) e banıyor duydun mu beni

(D) oğan güneşimsin kara geceme
Ş(İ) ir gibi takılırsın heceme
Se(L) am olsun benim gönül eceme
Yar(A) m çok kanıyor, duydun mu beni
Közü(N) e banıyor duydun mu beni

**

(Ş) iir gözlerinde ihtilâl olur,
Bakışın (İ) çime yazar ismini.
Vuslat yeşilinden (İ) zin okunur,
Dumansı gözlerden çektim®esmini...

8-NAZIM TÜRÜ:SONE'M
*******************************

1-Batı edebiyatındaki 'Sone' nin değişik bir versiyonudur. Kuple oluşumu Batı Edebiyatındaki 'sone' ile aynıdır.
Batı Edebiyatında kafiye yapısına göre sone türleri vardır.

Fransız sone'si (abba-abba-ccd-eed) dizilişi ile;
İtalyan sone'si (abba-abba-ccd-ede) dizilişi ile,
İngiliz sonesi ise Fransız sonesinin kafiye dizilişini muafaza ederek, ilk 10 mısrayı bir bent yapmakta, son iki mısrayı ayrı bir bent yapmaktadır.

Türk edebiyatına Servet-i Fünuncular döneminde giren sone'yi bizim şairlerimiz çeşitli şekillerde kullanmışlardır.

Türk şiirine yeni nefes alanları sunmaya çalışan GÜLCE edebi akımı, Fransız,İtalyan ve İngiliz sone kafiye dizilişlerinin dışında yeni bir kafiye dizilişi ve adı önermiştir.

2-SONE' M'in şekli ve Kafiye şeması şöyledir.
-a
-b
-b
-a

-c
-d
-d
-c

-e
-f
-f

-e
-g
-g

3-Hece vezni ile yazılmakta ve hecenin 7+7=14 ölçü-kalıbı kullanılmaktadır.

9-NAZIM TÜRÜ:SERBEST ZİNCİR
*******************************************

1-Türk Halk Şiirinde 'zincirleme' veya 'zincirbent' adıyla anılan ve bir tür 'koşma' olan şiir türümüzün 'zincirleme tekniği' ni, özellikle SERBEST ŞİİR' de uygulamak için bu nazım türünü önerdik.

Bize göre, serbest şiir tamamen kuralsız ve akla gelenin yazıldığı, bir nesir parçasının makasla rastgele kesilip alt alta dizildiği bir nazım türü değildir.

Serbest şiirin de, başta iç ahenk, ritm, uyum, imge ve edebi sanatlarla da harmanlanması gerekir.
Bu sebeple, Halk Şiirimizin 'zincirbet'ini serbest şiirde kullanmak istedik.

Özellikle, mısra zincirinde her mısranın son kelimesi, takip eden mısranın ilk kelimesi olarak kullanıldığından, dörtlüklerle oluşturulan Halk Edebiyatımız şir tarihinde, bu tarz zincirlemenin örnekleri azdır.

Serbest şiirimizde 'tekerrür' sanatıyla, vurgu ve tonlamalarla zincir uygulaması başarılı olacaktır.

2-Ayrıca, Gülce Nazım türlerinin hepsinde zincirbent uygulanabilir.

3-Mısra zinciri veya dörtlük zinciri tercihi şairin kendisine kalmıştır.

10-NAZIM TÜRÜ:TEKİL
*******************************

1-Adından da anlaşılacağı gibi, tek sayılı hece kalıbından oluşan bir nazım türüdür.

2-Dörtlüklerin şematik yapısı şöyleir:
……………….7 Hece
……………….9 Hece
……………….11 Hece
……………….13 Hece’li bir yapıdan OLUŞMAKTA.

6-Kafiye uygulamalarında şair tamamen serbesttir. Dilediği şekil ve çeşit-yer ve konumda kafiye uygulayabilir veya uygulamaz. Önemli olan BİRİNCİ MISRANIN 7, ondan sonra gelen mısraların 9-11 ve 13 hece ile meydana gelmesidir.

3-Dörtlük,beşlik, altılık veya başka şekillerde de uygulama yapılabilir. Sadece 1-3-5-7-9-11-13-15-17-19 vb hece sayı dizilişinin korunmasıdır. Şair dilerse (sırayı şaşırtmadan) 5-7-9-11 veya 3-5-7-9 hecelik mısra dizilişleri ya da (9-7-5-3) VEYA (15-13-11-9) VB..başka şekillerde TEKİL HECELERLE şiirin dokusunu örebilir.

11-NAZIM TÜRÜ:DÖNENCE
****************************************

1-Cinaslı kafiyelerin çaprazlama ve dönerli olarak yerleştirilmesinden meydana gelen bir hece nazım türüdür.

2-'Çaprazlama' nazım türümüzün cinaslı kafiyelerle değişik bir versiyonudur.

CİNASLI KAFİYELER'in mısralardaki konumları şöyledir:
a-b(*)
-a
-c
c-b(*)
*

d-e(**)
-d
-f
f-e(**)

3-b(*) ve e(**) kafiyeleri istenirse cinaslı olmayabilir. Bunlar mısranın sonundaki kafiyelerdir.
Diğerleri (a,c,d,f) cinaslı kafiyelerdir ve çaprazlama olarak yerleştirilmişlerdir.

4-Genellikle 7+7=14 hece ölçü-kalıbıyla yazılır, ancak, şiar isterse hecenin çeşitli kalıp-ölçülerinde de değişik eserler meydana getirebilir.

12-NAZIM TÜRÜ:ÜÇGEN
*************************************

1-Şekil itibariyle ÜÇGEN'e benzediğinden bu ismi almıştır. Azdan çoğa, çoktan aza doğru hecelerden oluşan mısra yapısı vardır. Hece veznimizde yeni bir nazım çeşididir.

2-Mısralardaki hece sayısı çok önemlidir. Mısra kaç hecelikse, hece sayısını ihtiva eden satırda yerini almaktadır.

-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7

veya bunun tersi olan;

-7
-6
-5
-4
-3
-2
-1
Hecelerden oluşan başlı başına bir kalıptır.

3-Şair dilerse, çok değişik şekiller ve dizilişlerde de ÜÇGEN türü şiir yazabilir. Önemli olan, hece sayısının artış ve eksilişindeki sıra sayısıdır. İstenilen hece sayısı ile başlanılıp, istenilen hece sayısına kadar üçgen uzatılabilir-kısaltılabilir, iki ya da üç, dört üçgen taban tabana, ters veya değişik şekillerde de bir araya getirilebilir.

4-Kafiye oluşumunda şair tamamen özgürdür. Dilediği şekilde kafiye dokusunu oluşturabilir.

13-NAZIM TÜRÜ:YUNUSCA
****************************************

..............................6+5
..............................6+5
..............................6+5
..............................4+4

Mısralardaki hece sayıları bu ve bunun tersi de olabilir.Ayrıca,(5+6 ve 4+4) ,(4+4 ve 4+3) ,(4+4 ve 3+4) ,(7+7 ve 6+5) (7+7 ve 5+6) le de Yunusca yazılabilir.
Kafiye dizilişi de şairin insiyatifine bırakılmıştır.
Millet, memleket, aşk ve tasavvufi konularda eserler verilmesini arzuladığımız bir nazım türüdür. Bu ve buna benzer çok sayıda deneme yapan ve başarılı şiirler veren çok sayıda şairimiz vardır şüphesiz. Ancak bunu bir edebi akımın kendisine ses bayrağı yapıp, nazım türü olarak ele alması ilk kez GÜLCE’ye nasip olmaktadır.

14-NAZIM TÜRÜ:BAHÇE
**********************************

1-Bu nazım türü, GÜLCE Nazım türlerininin hepsini ya da çoğunluğunu bir şiir bünyesinde bulundurmaktadır.

2-Nazım türlerinin şiir içinde konuyla bütünleşen bir tarzda yer alması tamamen şairin insiyatifine ve şiirin akışına bırakılmıştır.

15-NAZIM TÜRÜ:GÜLİSTAN
***********************************

1-Aruz ve Hece vezninin bir şiirde bir araya gelerek BULUŞMASI olup, geleneksel DİVAN EDEBİYATIMIZDAKİ GAZEL'in yepyeni bir formatla ele alınıp, yeni bir terkip oluşturulmuştur. Bu yeni gazel türünün adı: GÜLİSTAN'dır.

2-Şematik yapısı hece ile yazılmış HAN DUVARLARI şiirinin ARUZ-HECE BULUŞMASI'nda şekillenmesidir diyebiliriz.
Yapısı şöyledir:

......................................(a) Aruzla yazılmış Gazel beyitleri
......................................(b)

......................................©
......................................(b)

......................................(d)
......................................(b)

.......................................(e)
.......................................(b)

.......................................(f)
.......................................(b)
............................Hece vezinli kıta veya kuple

16-NAZIM TÜRÜ:TUĞRA
***********************************

1-Aruz vezni veya Rübai''nin (ahreb-ahrem adı verilen) kalıplarıyla yazılır.

2-''Dörtlük'' tarzında olup, şair dilerse bu türün ''beşlik'' şeklinde de şiirini oluşturabilir.

3-En önemli özelliği KAFİYE yapısıdır. Kafiye hem mısraın ORTASINDA ve hem de SONUNDA olacaktır.

Şu şekildedir:

....................(a) ....................(b)
....................(a) ....................(b)
..........................................Serbest
....................(a) ....................(b)

17-NAZIM TÜRÜ:ÜÇGÜL
***********************************

1-Adından da anlaşılacağı gibi bentleri ÜÇER MISRA’dan meydana gelen bir nazım türüdür.

2-İki önemli özelliği bulunmaktadır. Bunlardan birisi üçer mısradan oluşması diğeri de kafiye yapısıdır. Kafiyeler mısra ortasında ve sonunda yer almaktadır.

3-Kafiyelerin şematik yapısı şöyledir:

1)
.............a............a
.............a............a
.............a............b

2)
............a.............b
............a.............b
............a.............C (Yahut da..............b..........C)

3)
...........a..............b
...........b..............c
...........c..............D

4)
a............................b
a............................b
b............................C

Örnekleri üstteki kafiye yapılarına göre daha da çoğaltmak mümkündür.

4-Genellikle, hece vezninin 7+7 kalıbı ile yazılmakla birlikte, şair dilerse aruz vezni ile de kaleme alabilir. Üçgül’ün aruzla yazılmış olanına ÜÇTUĞ adı verilir.

18-NAZIM TÜRÜ: YEDİVEREN
**************************************
1- Beyitlerle yazılan cinaslarla, nakışlanan bir nazım türüdür.

2-Şematik yapısı şöyledir:

(a) ............................(b)
(a-cinas) ....................(b-cinas)

*

(c) .............................(d)
(c-cinas) ....................(d-cinas)

*

(e) .............................(f)
(e-cinas) ....................(f-cinas)

3-Hece vezni ile yazılan 'yediveren' i şair dilerse aruz vezni ile de(7+7, 6+5 veya başka ölçülerle) yazabilir, cinasların tam cinas veya cinas-ı gayr-ı tam (tam olmayan cinas) dan teşekkül edip etmemesi şairin tercihine kalmıştır.

'Yediveren' nazım türünü GÜLCE'mize ve şiirimize kazandıran Ekrem YALBUZ Hocamıza teşekkür ederiz.

19-NAZIM TÜRÜ: ÖZGE
**************************************
1-Divan edebiyatımız da az kullanılan MÜTESSA ve MUAŞŞER nazım türlerine mısra sayısı itibariyle benzeyen, en az 9, en fazla 10’ar mısradan meydana gelen tek bir bentlik nazım türüdür.

2- Kafiye yapısı şematik olarak şöyledir:
-........ a
-........ b
-........ a
-........ b
-........ b
-........ a
-........ b
-........ b
-........ a
-........ b

2-Vezin, ölçü kısıtlaması yoktur. Şair dilerse hece veya aruz vezinlerinden dilediğini şiirinde kullanabilir. Önemli olan tek bent ve on mısralık yapısıdır.On mısralık bent yapısı sabit kalmak kaydı ile, bir şiir bütününde iki veya daha fazla bentlerde oluşturabilir.

3-Kafiyelerin dizilişini şair çaprazlama veya bir başka şekilde de yapabilir.

4-Hece ile yazılana ÖZGE, aruzla yazılana da ÖZGECAN denilir.

Yeni nazım türü ÖZGE’yi şiirimize kazandıran Refika DOĞAN’a teşekkür ediyoruz.

SAYGILARIMIZLA.
GÜLCE EDEBİYAT AKIMI

Mustafa Ceylan

-5 adet-TUĞRA-Makalât-ı Hacı Bektaş Veli'den ilhamla-

-'Hak sübhânehû ve Teâlâ âdem oğlanlarını dört dürlü nesneden yarattı. Ve hem dört bölük kıldı. Ve hem dört bölüğün dahi dört dürlü tâatleri vardır. Ve dört dürlü arzuları ve dört dürlü halleri vardır.'
(Makalât-ı Hacı Bektaş-ı Veli, Syf:17)

DÖRT UNSUR

Dört bir yönü, dört bir kere, dört bir yere ser
Kandil günü dört takvimi cemet bire ser
Tam dört kapının tokmağıyım tut elimi
Aşk var dünü hemhâl ede, dört yönde eser

Mustafa CEYLAN

(Mef'ûlü / Mefâîlü/Mefâîlü/feûl)

Tür: GÜLCE-Tuğra

*

-'Evvel bölük bölük âbidlerdir. Bunlar şerîat kavmidir. Asılları yel'dir. Pes, yel hem safî'dir ve hem kavî'dir. Zira ki yel esmeyince dâneler samanından ayrılmaz. Eğer yel esmeseydi mecmûu âlem kokudan helâk olaydı.'
(Makalât-ı Hacı Bektaş-ı Veli, Syf:17)

RÜZGÂR

Duy, dânelerin türküsüyüm duy, amanın!
Bil, gökle yerin ortasıyım, hem de canın;
Rüzgârla dokunsam bulutun saçlarına
Saçlarda derin hüznü kokarmış zamanın.

Mustafa CEYLAN
(Mef'ûlü / Mefâîlü/Mefâîlü/feûl)

Tür: GÜLCE-Tuğra

*

-'İkinci güruh zâhidlerdir. Bunların aslı od'dandır. Bunlar tarikat kavmidir. Pes, od gibi dünü gün yansalar gerektir. Kendülerin göyündürseler gerektir.Pes, her kim bu dünyada kendü özün göyündürse, yarın âhirette dürlü dürlü âzaptan kurtulur. Pes, öyle bilün kim, bir kez yansa, ayruk yanmaz.'
(Makalât-ı Hacı Bektaş-ı Veli, Syf:18)

ATEŞ

Kantarda mı gerçek çağı koymuş çekiye?
Çığlık denizinden dağı bölmüş ikiye
Gözler ne kadar ağlasa âlevdi akan
Bin salkımı aşkken bağı vermiş hediye.

Mustafa CEYLAN
(Mef'ûlü / Mefâîlü/Mefâîlü/feûl)

Tür: GÜLCE-Tuğra

*

-'Üçüncü güruh sudandr. Bunlar mârifet kavmidir. Pes, su arıdır, hem arıtıcıdır. İmdi ârifler aridir, hem arıtıcı. Pes, imdi su arılığı tâhirdir, hangi kaba girerse ol kab gerek kim suya döne. ve hem kendüden ayruk nesneye benzemez, levnî malum olur.'
(Makalât-ı Hacı Bektaş-ı Veli, Syf:19)

SU

Gel dupduru göllerde gözün ayna göre
Gel kupkuru çöllerde yıkılsın bu töre
Çağrımda suyun şarkısı var, haydi işit
Gel son turu dillerde duran, son sefere

Mustafa CEYLAN
(Mef'ûlü / Mefâîlü/Mefâîlü/feûl)

Tür: GÜLCE-Tuğra

*

-'Dördüncü güruh muhiblerdir. Bunların aslı toprak'tan olur. Pes, toprak teslim-i rızâ olmaktır. Pes, muhib dahi teslim-i rızâ olmaktır.'

TOPRAK

Rüzgâr, su, ateş; sonra da çılgın kara yer
Sonsuzluğa eş insanı, son kez kara yer
Kat kat yedi kat âhiretin tarlası o;
Kabrinde güneş olsa, eder maskara yer.

Mustafa CEYLAN
(Mef'ûlü / Mefâîlü/Mefâîlü/feûl)

Tür: GÜLCE-Tuğra

Mustafa Ceylan

--------------------
Bu şiirin hikayesi:

Gülce-TUĞRA

Nefis bir çalışma;
Ben olsam,
övenin-verenin-güvenin-sevenin kafiyelerini kullanmaz onların yerine
zikrimdesin-terkimdesin-arkımdasın-barkımdasın-kilimdesin-şarkımdasın-
veya
ülkümdesin-güldesin-sesin-nefestesin-bir bestesin-gönlümdesin-ömrümdesin
ve benzeri kafiye oluşumuyla;
3 mısra sonrası gelen

((((.......Aşığınım ben senin, ülkümdesin Türkiye'm!)))) söyleminin muhteşemliğini, bozmaz, aynı vurguyla devamını sağlardım.

TÜRKÜMDESİN TÜRKİYE'M

Bin yıllık yapısın sen, temeli sağlam kale
Gözümü sende açtım sende kapatsam keşke
Güzide nimetlerin, bileşkesinde denge
......Sevdalınım ben senin türkümdesin Türkiye'm!
......Düşmanların çatlasın gönlümdesin Türkiye'm

Dillerde şarkı,gazel; okunası şiirsin
Tüm dünyayı cezbeden özelliğe kâdirsin
Gezip görenler bilir, zerâfette nâdirsin
.......Aşığınım ben senin, ülkümdesin Türkiye'm!
.......Canlar sana fedadır ömrümdesin Türkiye'm

Deştikçe değerlenen, hazineler yumağı
Gül gülistan bahçenin, altında cevher dağı
Toprağında yatıyor, medeniyetler çağı
......Sevdalınım ben senin, şükrümdesin Türkiye'm!
.......Narin sevgili gibi övgümdesin Türkiye'm

İnsanlığa yol çizen bir heybetli köprüsün
Avrupa'sı, Asya'sı senin için köpürsün
İstiklâlin beşiği, zalimlere törpüsün
.......Aşığınım ben senin fikrimdesin Türkiye'm!
.......Yüreğimi çoşturan sevgimdesin Türkiye'm

ASUMAN SOYDAN

AKROŞTİK -ÇALIŞMA

A) klımda sen varsın gece ve gündüz
U(y) kular firarda yalnızım yalnız
Ka(h) ve içmekte nefis mi nefis
Yar(a) lar içimden çıkmıyor hapis
Gülü(n) de ölüyor sessiz mi sessiz

(N) ice ahlarım var derinde çıkmaz
Can (e) rim olsan da kalbim doğrulmaz
Kime yansam (r) üyam hayra yorulmaz
Düşer düşer kalkar u(m) ut bağlarım
Öfkem geçince yine yar(i) ararım
Olmuşsun ki canım,ben tatlı bela(n)

Nermin Terzi