Değerli dostlar…
Zaman zaman özellikle değindiğim bir konu var. Antolojide şiirlere yazılanlar hakkında dile getirmeye çalıştığım bir konu bu.
Bir kelimeyi veya bir cümleyi hiç değiştirmeden onlarca farklı şairin şiirine “kopyala-yapıştır” yapanlara artık tahammül edemeyecek dereceye geldim.
Öyle ki, düzyazı (nesir) olduğu o kadar açıkken ve hatta başlığının yanında “hikâye, makale, deneme vb” yazının türü dahi belirtilmişken bunu dahi görmeden “çok güzel şiirdi” gibi cümlelerle güya “görüş” bildirmek hangi mantığın, hangi şair yüreğinin, hangi okuyucu hissiyatının yansıması olabilir?
*
Şiirler hakkında yazılanları ben üç şekilde değerlendirdim, değerlendirmeye devam edeceğim.
1- GÖRÜŞ:
Şiir hakkında okuyanın genel düşüncesidir.
Beğendiğini, güzel bulduğunu, etkili olduğunu, anlatımıyla ilgili görüşünün yer aldığı kısa cümlelerdir. Var ise şiir bilgisi kısaca onlardan da bahsetmesi mümkündür.
2- YORUM:
Bir eseri, göz ucuyla değil, gerçekten görerek, düşünerek ve hissederek okuyan bir insanın okuduğundan kendi algıladıklarını, kendi üzerinde bıraktıklarını dile getirmesidir yorum.
Yorumcu şairi/yazarı tanımayabilir. Bir eser yayınlandıktan sonra ondan çıkmıştır. Artık okuyan herkes ya kendinden bir şeyler bulur, kendini yaşar o eserde; ya da istediği düşüncelere katılır veya katılmaz. O, eserle okuyan arasındaki etkileşimin kendisidir.
Yazarın edebi kişiliğini, insanlığını, yüreğini, düşüncelerini, çevresini, içinde bulunduğu ruh halini, hayata bakışını vs. ancak merak edenler araştırır, okur, öğrenir ve eserlerini o gözle değerlendirir. Bu da biraz edebiyatçıların, eleştirmenlerin işi olsa gerek.
*Şiirlerinde 1. şahıs ekini kullanan anlatım için düşünülecek ve söyleneceklerde öncelik o şahsa ait olur. Sonra başkası adına, gördükleri veya gözledikleri adına bir halka daha eklenir. Yani şair kendini öne çıkartarak başkalarını anlatıyorsa, -bu bir ihtimaldir, göz ardı edilmemelidir- anlama genişlik kazandırılır.
Şaire, kimse neden böyle düşündün, neden böyle anladın veya algıladın da bunları yazdın, diye soruyor mu?
Yorumcuya neden sorulsun o zaman?
Yorumcu da öyle anlamak istemiştir, öyle algılamıştır… Anlamalara ve algılamalara kim, nasıl engel olabilecek?
Ortada bir eser, eseri okuyanın kendine has algılamaları var ise…
3- TAHLİL:
Asıl üzerinde durulması gereken konu bu olmalı.
Yapılan bir tahlilse o zaman kendinde o gücü, o bilgi ve yeteneği olan araştırmacılar, eleştirmenler veya edebiyatçılar, edebiyatla iç içe olanlar, ilgi alanına girenler buyursunlar, eserler hakkında tahlillerini yazsınlar.
Tahlillerde; şairin kendi duygularını, düşüncelerini, içinde bulunduğu zamanı ve şartları da inceleyerek anlamak ve anlatmak esastır. Ayrıca şiirin bütün özelliklerini; kullanılan dili, ölçüyü, anlatım şeklini, tasvirleri, teşbihleri, sanatları kısaca edebiyatla ilgili ne varsa her şeyi irdelemek, olduğu gibi ortaya koymak analiz yapanın yani tahlilcini görevidir.
Tahlillerde eleştirmenin kendi yorumundan çok eserin edebi yönü anlatılır. Edebi açıdan eksikleri, yanlışları, olumlu veya olumsuz yönleri yine edebi bilgiler ışığında yazılır.
Dileğim, bundan sonraki değerlendirmeler bu ilkeler üzerine yapılır…
Sevgi ve saygılarımla…
14 Nisan 2012
Hikmet Çiftçi 2Kayıt Tarihi : 14.4.2012 14:45:00
© Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve / veya temsilcilerine aittir.
Sizin bu konuya ne kadar önem verdiğinizi biliyoruz. Yapıcı , güç veren yorumlarınızla, az yazma cesareti kazanmadık.Hatalarımızı nazikçe dile getirmeniz bize neler neler kazandırdı. Bu da zaten dostluğun belgesidir. Hani bakmak vardır,birde görmek.. Emeklerinize sağlık dost yürek.
Bazen şairle aynı yeden bakamayabiliriz şiire , hatta içinden çıkamayız bile okuduklarımızın.. Ama en azından biraz daha özen gösterebiliriz. İlla çok kişi şiirlerime yorum yazsın kavlinden, kalabalık kitlelere hitap adına,hiç bir emek harcanmayan iki cümleyle savuşturmak olmamalı amaç. Biraz da bu işler, gönül ve yürek işi. Zorlamayla da olmuyor..
Son şiirciğime yaptığınız yorum da yine uzun bir emeğin mahsulü.Ki bana güç verdi her zamaki gibi.(Geç kalınmış bir teşekkür ama, mazur görün lütfen.. Urfa 'ya gitmiştim yenice geldim)
Bu güzel yazınıza, dostluğunuza çok teşekkür ediyorum Hikmet Hocam. Sağlık huzur dileğimle selamlarımı,saygılarımı bırakıyorum.Yolunuz hep açık olsun.
olanlardandır Sn. HİKMET ÇİFTÇİ.
Çok değerli şair ve yorumcu arkadaşımızın bugüne kadar şiirlerimize yaptığı güzel ve zarif yorumları, şiirlerimizden daha güzel ve değerlidir bence. Şiirlerimize ayrı bir renk ve
değer katar. Şahsen şiirimden çok Hikmet Beyin
yazdığı yorum ve tahlilleri okumak bana büyük
bir zevk ve gurur veriyor.
Emeğini ve kıymetli zamanının büyük bir bölümünü
biz arkadaşlarına yorum yazmak için ayıran siz
değerli arkadaşımıza ne kadar teşekkür etsek
azdır.
Güzel ve doğru yorum - tahlil yapmak önce emek, zaman ve iyi niyet (hasetlik olmayacak) gerektirir. Bunun yanı sıra en başta kültür düzeyinin yüksek olması, bu konuda tahsil görmüş
olması ve donanımlı olmak şarttır.
Şairin bir şiire başlayıp, şiiri bitirene kadar geçen sürede, şairle, şiir arasında yaşanan ilişkiyi kimse bilemez, her zaman doğru yorumlayamayız, mutlaka yanılma payı olabilir bazen.
Hikmet Bey arkadaşımız, hiç bir karşılık beklemeden şiirlerimize çok doğru tespitlerle yaklaşıp, bir psikolog gibi tahlil edebiliyor
şiiri. Tabii ki bu kadar ustaca tahlil yapıp ustaca yorumlar yazmamız hepimizden beklenemez.
Bu iş biraz da Allah vergisidir.......
KIYMETLİ Arkadaşımız HİKMET BEY'e sonsuz teşekkürler.......SEVGİLERİMLE........
TÜM YORUMLAR (3)