Gazel Şiiri - Yorumlar

Öncelikle genel olarak serbest nadiren hece şiirlerinizi beğenerek okuduğumu söylemeliyim. Şimdi divan edebiyatı örneklerinden en çok kullanılan biçim olarak bir gazel yazmanız beni şaşırtmadı doğrusu. Çünkü şiiri ciddi önemseyen ve ilgilenen biri olduğunuzun farkındayım. Bu sebeple farklı biçim, şekil, türlerden nazımlarınızı okumak bana zevk veriyor. tebrik ediyor saygılarımı sunuyorum.

Bu arada yeri gelmişken gazel ile ilgili bilgileri aktarmak istiyorum.


Gazel divan edebiyatının en yaygın kullanılan nazım biçimidir. Önceleri Arap edebiyatında kasidenin tegaüzzül adı verilen bir bölümü iken sonra ayrı bir biçim halinde gelişmiştir. Arapça'da 'Kadınlarla Âşıkça söyleşi' manasına gelmektedir. İlk Gazel'i 530'da ölen İmruü'l-Kays'ın yazdığı söylenmektedir. İlk dönemlerde (İslam dininin ilk dönemlerinde) fazla ilgi görmemekle birlikte tepkiler de toplayan gazel daha sonra İran edebiyatında çok büyük ilgi görmüş ve Osmanlı Edebiyatı'na da buradan geçiş yapmıştır. Osmanlı Edebiyatı'nda gazelin en güzel örneklerini Fuzuli,Baki, Şeyhülislam Yahya, Nabi,Nedim,Şeyh Galib vermiştir.

Gazel beyit denilen ikili dizelerden oluşur.
Gazelin beyit sayısı 5-15 arasında değişir. Daha fazla beyitten olaşan gazellere müyezzel ya da mutavvel gazel denilir.
Gazelin ilk beyti 'matla', son beyti ise 'makta' adını alır.
Matla beytinin dizeleri kendi aralarında uyaklıdır (musarra). Sonraki beyitlerin ilk dizeleri serbest ikinci dizeleri ilk beyitle uyaklı olur (aa, ba, ca ...). Birden fazla musarra beytin bulunduğu gazel zü'l-metali, her beyti musarra olan gazel ise müselsel gazel adıyla bilinir.
İlk beyitten sonraki beyte 'hüsn-i matla' (ilk beyitten güzel olması gerekir), son beyitten öncekine 'hüsn-ü makta' (son beyitten güzel olması gerekir) denir.
Gazelin en güzel beyti ise beytü'l-gazel ya da şah beyit adıyla anılır. Bunun yeri ya da sırası önemli değildir. Bazı gazellerin matlasını oluşturan dizelerden birinci ya da ikincisinin matlası ikinci dizesi olarak yenilenmesine 'redd'i-matla' denir. Şair mahlasını (şairin takma adı, ya da tanındığı ad) maktada ya da 'hüsn-ü makta'da söyler. Bu durumda beyit ikinci bir adla 'mahlas beyti' ya da 'mahlashane' olarak anılır. Şairin mahlasını tevriyeli kullanmasına hüsn-ü tahallüs denir.
Dize ortalarında uyak bulunan gazele musammat, sonu getirilmemiş ya da beyit sayısı 5’in altında bulunan gazellere de 'natamam' gazel denir. Başka şairlerin birkaç dize ekleyerek bend biçimine dönüştürdüğü gazellere 'tahmis', 'terbi' adı verilir. Bütün beyitlerinde aynı düşüncenin ele alındığı gazeller 'yek ahenk gazel', her beyti öncekinden ustalıklı biçimde söylenmiş gazeller de 'yek avaz gazel' olarak adlandırılır.
Gazeller konularına göre de çeşitli isimlerle tanımlanır. Aşka ilişkin acı, mutluluk gibi içli duyguların dile getirildiği gazeller 'aşıkane', içki, yaşama boş verme, yaşamdan zevk alma gibi konularda yazılanlara 'rindane', Yalnızca kadından bahseden gazeller 'Şuhane', Öğretici konuları öğüt verici biçimde işleyenlere 'Hakimane' denir.
Aşıkane gazellere en iyi örnek Fuzûlî’nin gazelleri, rindane gazellere en iyi örnek ise Bâkî’nin gazelleridir. Kadını, içkiyi ve ten zevklerini konu edinen gazeller ise, örneğin Nedîm’in gazelleri, 'şuhane', öğretici nitelikli gazellere, örneğin Nâbî’nin gazelleri, 'hakimane gazel' denir. Ayrıca felsefi konularda yazılmış gazeller de vardır.
Gazeller eskiden bestelenerek okunurdu. Özelikle bestelenmek için yazılmış gazeller de vardır. Gazelleri makamla okuyan kişilere 'gazelhan', gazel yazan usta şairlere ise 'gazelsera' adı verilir.
Gazel, Türk müziğinde ise şiirin bir hanende tarafından doğaçtan seslendirilmesidir. Sesle taksim olarak da bilinir.

'http://tr.wikipedia.org/wiki/Gazel' adresinden alındı.

Bakma güzelim âğyâre, gitme sakın yâd ellere
Öksüz koyup şu gönlümü, hep âh-u zârlar içinde

yüreğiniz dert görmesin üstad emek verilmiş bir çalışma.kalemin daim olsun.selamlar.

sözün hükmü şiire böyle nasıl geçiyor meraktayım..
sadece takdir hislerimi ifade ederim..hürmetle

Fuzuli' den bir gazel okur gibi , büyük bir zevk duydum. Nefisti.
Aşiyan-ı mürg-ü dil zülf-ü perişanındadır
Kande olsam ey peri,gönlüm senin yanındadır...
dizeleri dolanıverdi dilime birden...
Esenlik ve sevgiyle kalın...Naime ÖZEREN

Çalışmadaki titizlik ve konu bütünlüğü övgüye değer.
Klasik Şiir Belleğimiz bu şiiri de çabucak benimseyecektir.
Emeği kutluyorum.

Erdemle.

Yine güzel bir çalışmaya imza atmışsınız Üstadım. Kaleminizden okumak zevkti. Kutlarım.

Bunca diyâr gezdim,gördüm; her biri irem bağınca
Sevdân gibi diyâr olmaz, bana diyarlar içinde

Bakma güzelim âğyâre, gitme sakın yâd ellere
Öksüz koyup şu gönlümü, hep âh-u zârlar içinde

MÜKEMMEL BİR ÇALIŞMA. KALEMİNİZ DAİM YÜREĞİNİZ HEP VAR OLSUN ÜNAL HOCAM. SELAM VE SAYGILARIMLA...

Muhteşem,harika.fevkalade, güzel, pek hoş, güzel yürek, fuzuli, söylenecek söz kalmamış, bence bir Ünal Beşkese klasiği olmuş. Güneş yürekli şaire gıpta eden çok olacak.Saygıyla.

Fuzul i tadında okudum , Kutlarım Saygıyla

Fatma Hatun Esen

Bunca diyâr gezdim,gördüm; her biri irem bağınca
Sevdân gibi diyâr olmaz, bana diyarlar içinde

Bakma güzelim âğyâre, gitme sakın yâd ellere
Öksüz koyup şu gönlümü, hep âh-u zârlar içinde...

Yürekten kutluyorum değerli dostum,güzel yüreğinizi ve şiirinizi...

Yüreğinize ve emeğinize sağlık... Tam puanımla listeme alıyorum bu güzel şiirinizi...