Can dimağına irup buy-i vatan
Dil diler kim görine ruy-i vatan
Çeşmey-i Hayvan'dan iy dil hoş durur
Ben garib üftadeye cuy-i vatan
N'ola can istesem çün yeg durur
Bağ-i cennetden bana kuy-i vatan
Gönlüm eyler da'ima anı taleb
Bend olaldan bana gisuy-i vatan
Hürrem olup Can-i Cem irdi safa
Dil sabadan alalı buy-i vatan
Kayıt Tarihi : 12.2.2013 17:50:00
Şiiri Değerlendir
© Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve / veya temsilcilerine aittir.
vatani iktidar nufuz servet bilenler var birde biz..
iktidar nufuz hirsina mal mulk servet ugruna
çocugunu vurandan ana babasini bogana
kàr çikar derken aklim gitti soyana sogana
elimde degil ustelik ellerinde kalemdir kalem
resm eder ust kattakilerini
zevk-i sefà ile ihanetlerini
dusun var alt kattakilerini
kul kole etmislerin àlemlerini
dunden gune aydinlatir parlaktir gunes hàlà..
İki yiğit meydanda…
Birbirinden güçlü, birbirinden dirayetli, birbirinden mükemmel yetişmiş, sultanlık için eksiksiz, sanatta, edebiyatta kendi alanlarında da Türk edebiyatına eserler kazandırmış iki değerli kardeş.
Osmanlı tahtının iki güçlü adayı…
Onlar, Hz Muhammet’in Cennetle müjdelediği İstanbul’un fatihi, Fatih Sultan Mehmet Han’ın güzide evlatlarından iki kardeş…
Cem Sulatan ve ağabeyi Bayezid-i Sani (İkinci Bayezid).
Bayezid şekli doğrudur. Bütün Osmanlıca kaynaklarda böyle geçer.
Sonrasında (Latin alfabesinde) Beyazıt, Beyazit şekilleri de kullanılmıştır.
* (1. Beyazıt (Yıldırım Beyazıt) Murat Hüdavendigar’ın oğludur. Timur’la Ankara Savaşı’nı yapmış ve yenilmiştir.
Niğbolu Savaşı’nın kahramanıdır.)
*
Böylesine değerli iki yiğit meydana çıksa da, neticede bunlardan biri tahtın sahibi olacak. Bayezid daha çabuk davranır ve tahta geçer. Tahta geçenin avantajı her zaman daha fazladır. Saraydaki beyler, paşalar, erkân ve bütün rical ona itaat etmek, intisap etmek, bağlılık beyan etmek durumundadır.
Hâsılı Cem Sultan taht için defalarca sefer düzenler ve sonuçta II. Bayezid’e yenilerek Anadolu’yu terk etmek zorunda kalır.
Mısır, Hicaz ve arkasından Girit, İtalya ve Fransa sürgün hayatını geçirdiği yerler olur.
* Osmanlı şehzadelerinden ve sultanlarından Hacca giden tek mensup olduğu da söylenmektedir.
Kolay mı?
Vatanından, yurdundan, çocukluğunu geçirdiği yerlerden, ilk aşkını, ilk evlatlarını kucakladığı o nadide yerlerden uzak kalmak…
Kolay mı?
Yıllarca ellerin vatanında, gurbetlerde sığıntı gibi, esir gibi, Osmanlıyı mecbur bırakan iaşesi için para karşılığı bakılmasını hazmetmek…
Kolay mı?
Avrupa’nın Osmanlıya karşı üstünlük sağlamak için “maşa” gibi kullanmasına direnmek…
Kolay mı, sığıntı olmak!..
*
Can dimağına irup buy-i vatan
Dil diler kim görine ruy-i vatan
Vatan kokusu işlemişse bir insanın ruhuna, dimağına…
Gönül tek şeyi arzu eder, vatanın yüzünü görmek.
Bir sevgili, güzel bir ahu, can yakan selvi boyludur vatan. Sılada değilsen, vuslatta değilsen, için için yakar, eritir insanının yüreğini; için için tüketir dimağını, iradesini çekilmez gurbet…
Aldığı her nefes vatan, gördüğü, görmek istediği her yüz vatandır (sevgili) garip için.
*
Çeşmey-i Hayvan'dan iy dil hoş durur
Ben garib üftadeye cuy-i vatan
Ab-ı hayat (hayat veren su, can suyu) nedir ki? Gönül için ab-ı hayat suyu ne kadar değerli ise, vatanını seven için de “vatan suyu, vatan ırmakları” o kadar değerlidir.
Ab-ı hayat suyunu kim neylesin.
Beni yakan sevgilinin aşkı değil, vatan aşkıdır. Vatan aşkını söndürecek tek gerçek de benim can vatanımın suyudur, havasıdır.
Bu garip, yerinden yurdundan uzak kalmış, yalnız düşmüş, vatan aşkı ile yanıp tutuşmuş bu yürek, vatanına yeteri kadar hizmet edememenin ezikliğini, burukluğunu, kırıklığını ta derinlerinde yaşamaktadır. Çaresizliği, gereği gibi bu canı vatan uğrunda feda edememekten.
*
N'ola can istesem çün yeg durur
Bağ-i cennetden bana kuy-i vatan
Sağlık istesem, yaşama istesem ne olur ki?
Cennet bağlarından, bahçelerinden, İrem’den vatanımın bir köyü, köşesi daha üstündür.
İşte tam da yeri, bizim o güzelim atasözlerimizin…
“Bülbülü altın kafese koymuşlar, illâ vatanım demiş…”
Cenneti ve Hurileri isteyene ver misali…
Bana seni gerek seni, der misali…
Bana VATANI verin emekte bahtsı Cem…
*
Gönlüm eyler da'ima anı taleb
Bend olaldan bana gisuy-i vatan
Vatan, daha önceki beyitlerde olduğu gibi kadına benzetilerek anlatılmaya devam edilmektedir.
Benim gönlümün tek isteği, saçlarıyla beni kendine bağlamış, esir etmiş sevgilinin bendesi, kulu kölesi olmak, öyle yaşamaktır.
sevgilini saçları, aşığına tuzak olur. Elini kolunu bağlar gibi gönlünü bağlar. Değme zincirlerden daha etkilidir bu bağlanma…
Tek isteği, vatanına vuslattır. Vatan aşkıyla yanıp tutuşmakta, bir an evvel sılasına, sevgili vatanına kavuşmayı dilemektedir.
*
Hürrem olup Can-i Cem irdi safa
Dil sabadan alalı buy-i vatan
Gönül, sabadan (gün doğusundan esen sabah rüzgârı) vatan kokusunu aldı. Cemin canı, ruhu safa buldu, sevinçle doldu.
Gurbette garip başka ne yapabilir ki?
Ya turnalardan haber alır, ya saba rüzgârının esintisini ciğerlerine doldurur. Kendini sılada hissetmenin en güzel yolu bu olmalı.
Habersiz kalmak, uzak kalmak…
Kolay mı, seven bir yürek için?
Kolay mı, vatan sevdalısı bir kahraman için?
Kolay mı, şair yürekli hassas bir Cem için?
*
Sözümüzü Yavuz Sultan Selim’in o meşhur sözüyle bağlayalım.
“Bu dünya iki hükümdara dar gelir!..”
Sevgi ve saygı rüzgârları esenliğiniz olsun.
Sağlıcakla…
15 Şubat 2013
Hikmet Çiftçi
“GERÇEK DOSTLAR BİRLİĞİ”
dilim dilerki bari ruyamda goreyim..
gercektende.. vatan sevgisi biz turklerde.. mevcut agirlik olcu birimleri ile ifade edilemez..
vatanindan ayri dusmus bir cok sairimiz.. en guzel siirlerini.. hasret ozlem atesi odu ile yazmistir..
birakin sairi.. bizde omrunde siir yazmamis biri bile.. kisa sureli askerlik hayatinda hatira defterine.. asagi yukari suna benzer siir yazar..
lal isem der.. tavrim eda
' - vatan sana canim feda.. '
vatan senden ayri dusse
ruh bedene.. der.. ' - elveda.. '
cem sultanin da ne yazik hayati vatan ozlemi ile gecmis..
agabeyi bayezitin degil.. tahtin kendi hakki oldugu dusuncesi ( bir siirinde hata ettigini.. kendi kaderini kendi hazirladigini dile getirmistir..) onu karsi koymaya.. muvaffak olamayinca.. rodos sovalyelerine.. papaya siginmaya mecbur etmis.. hazin omrune.. ic daglar siirler sigdirmistir..
o devrin turkcesi bugun ne denli dogru anliyoruz.. o da tartisilabilir..
eger yanlis anlamadi isem.. cesmi goz anlaminda idi o zaman.. bir pinar su kaynagi.. goz anlamina gelen.. cesm olarak adlandiriliyordu..
dolayisi ile.. hayvanin gozunde bile iyi tatli dil yegdir.. hayvanken tatli dili sever deniliyor..ben ise soylemekten dilden daha cok arzularim vatani.. deniliyor.. yanlis anlamadi isem..
buyu sozunden koku kuy sozunden kuyu kast yanlis anlamadimsa..
gun turkcesi duzenlense idi iyi olurdu..
yinede tesekkur.. siir zenginligimiz.. sair zenginligimiz.. gorkemli tarih..
naasi bursaya getiriildiginde.. memaliki osmanda uc gun yas ilan edildigin duymustum.. ruhu sad olsun.. tesekkur secki sebeb..
TÜM YORUMLAR (9)