Etnik yapılar; başlarda toplumları tarif edip, değişmesi uzun süreler boyunca yavaş yavaş oluyordu. Etnik ittifakların toplumu dahi süreçle yen, otoriter olması yavaştan yavaştan, tikel nicelenmelerle, ayrışma sinyalleri vermeye başlamıştı. Sınıfsal kümelerle ve nesnel kültür refleksleriyle ayrışır olmuştu. Zaten halkın bileşen sosyal ittifakları her an çatışmaların başlatıcısı ve çatışmaları süreçleşicisi idi. İki alan böylece belirmeyi keskinleştiriyordu.
Yinede, bir alanın kendi özel problemleri diğerinin de problemi gibi algılanıyor, rahtsızlığı alan farksız aynı şiddette insanlar tarafından yansıtılıyordu. Gelişmeler bir biri ardında patlıyordu. Ancak halk yapı zor değişiyordu. Hemen hemen uzun süre boyunca aynı kalıyordu. İki alanın akış zamanı farklılaşıyor, halkın zamanı toplum zamanına göre yavaş akıyordu. Bu sürtüşme toplumun laik evreye kırılışının ilk nedenidir.
Etnik yapılar ve halk, bugün de dahi, toplumsal işleyişi tümel, tümcü ilişkileri ile kavrayıp benimseyemezler. Bu yüzden çevrenin zorunlu, insan bilincinden bağımsız yansıması, yine insan bilincine konu olmaktadır. Bu ilişkisel konu oluş, ancak inançsal bilmelerle halkın nazarında sükûna erecekti! Hâlbuki bilinçli olmak, sürekli bir zahmet demek olup; sürekli bilinmezliklerin kaoslarıyla cebelleşmekti. Halkın çok kesimine zor gelen bu idi.
Bilincin insan öznesinde düzenlilik haline getirilmesi uğraşı ve zorlulukların enerji sarfı, insanda daha kolay olanın, ikna yolunu tercih etmeye itmektedir. Bu da daha kolay olanın, inanma ile inançlaştırılmasıdır benimsemesidir. Geleneklerin alışılmasıdır. Sahiplendiği, ama anlayamadığı değişmeleri de bu yolla, tabu kılarak, statüko kılarak, tercihen iknasının yoludur. Halkın kişileri, inanarak meseleyi çözüme korken, akılda istikrar düzenlilik alanları yaratmanın hazzına ve bilgisizce hoşlanmanın mutluluğuna kolayca saparlar.
Tamamını Oku
Bu şiir ile ilgili 0 tane yorum bulunmakta