Eşleştirerek Öğrenme 2 Şiiri - Bayram Kaya

Ne var ki her rüya gibi tasarımdı yaratıcının var bulunmasının da sonu gelir. Burada sonu gelen tanrı kavrayışı değildir. Tanrı kavrayışı için bizim isnat ettiğimiz yakıştırma olan anlama biçimlerinin sonunun gelmesidir.

Birinci anlama olan yaradandı anlayışlar, ruhsal yönden hayli teskin edici olabilirken, olayları sorgulamayan, zaten buna da gerek duymayan, bir genel eğilimi belirtir olmakla genel bir ataleti ve onun direncini ortaya çıkarmaktadır. Yaratıcı'nın işine karışmak gibi, Tanrı'ya güç yetmezlik gibi, Yaratıcı ile yarışmak gibi bir yığın önü arkası kesilmez çalıyı baştan sürüyen sorunu tersten ortaya koyan vehimlere kapılınacak la, genel bir insanlar pasifiz eliği ortaya koymaktadırlar.

Ta ki deneme ve teorilerinizi uygulamaya sokana değin, bu böyle sürmektedir. Teorilerinizle ve deneylerinizle, kendinizi sorgularsınız. Yaratıcı'ya isnat ettiğimiz, kendi yanlış algılarımızı artık sorgulamaya başlarız. İşte bunun içindir ki Yaradancı görüşle karşıtına da normalde hep kuşku ile bakmalıyız.

Şunu da unutmayalım olup biten, nimetlerini sürdürür olduğumuz yol girişmeli ve evrimleşen bir evrenin kurallaştırabildiğimiz ve öznelce bir şeyler yapabilmenin becerilerine ulaşılan yoldur. Bilgisayar yapıyorsak bir şeylerin girişmesini ve evrimini biliyoruz demektir. Bundan daha pekin bir veri olabilir mi?

Söz gelimi suyu otlar büyüsün diye var olarak görmeyip, mevcut ortamın şartları içindeki olgularıyla, olgu ve süreçlerin zorunlu bir girişmesi olarak görmeliyiz. Doğada içincilik yoktur. Zorunluluklar vardır, zorunlulukların eğimiyle girişen yol alışlar vardır. Örneğin, başlardaki Dünya koşulunda oksijen olmadığı dönemlerde, yeryüzünde paslanma da yoktu. Yani, yaradandı anlayışa göre ilk başlarda paslanma bir seferde oluş bitişle tasarlanmamıştı!

Demir de, çevrenin şartı içinde olmayan pas gibi bir durumu, tasarımlı da olsa, paslanma olarak girişemiyordu. Ve her şey birden bu günkü hali ile yaratılmamıştı.

Kendi şartları ile oksijenli atmosfer girişince, demir de hesapta olmayan şekilde paslanmaya başladı. Böylece paslanmayla etkilenen bir çevre girişmesi kendiliğinden devreye girdi. Artık yeni girişmeler paslanmanın eşleşen etkisini de bünyesine (göz önüne) alması gerekiyordu. Nasıl da amaçlı tasarım değil mi?

Girişme var oluşlara göre öyle de, böylede girişir. Biz var olan öyle girişime bakarak, tasarım yorumu yapmaktayız. Oysa böyle olacak girişmeleri bilmediğimizden, akabinde ne tür girişmelerin silsilesi olacak la karşılaşacağımızı bilememekteyiz. Böylece her bir nimet ya da felaket olacakların, beliremez olanlarını, bu tasarımsızlıklar yüzünden, kaçırmış olmaktayız!

İnsan sabit bir noktayı, ya da sabite olabilen bir noktayı, bir başka devinimle, eşleyerek öğrenirler. Örneğin, muhitimizdeki sabit yer olan bir bina ya da evi, yine çevremizin geçici de olsa sabit bir insanı ile eşleyerek, o yerin, o kişiye ait olduğunu, o kişinin arandığında orada bulunabileceğini, eşleme yöntemi ile biliriz.

Hatta kimi matematikti soyut işlemleri de böylesine bire bir eşleme ile öğreniriz. Bir sayısını, ya bir kalem, ya da bir elma diye eşleyerek öğreniriz. Yani bir soyutluğu, somutluğa izafe edişle, eşleyerek, bağıntı sal öğreniriz. 6 soyut sayısını, 6 somut koyunla bire bir eşleyerek, kullanımdı kalıpla, kategoriye ederiz.

Eşleşen aynı sayıların tekrarlı toplamını, hızlı şekilde yapma işlemini, çarpma olacak la tanımlarız. [(5+5+5=15): (5x3=15) gibi. Ardışık sayıların, bir ifade içinde, kaç kez olduğunu eşleştirerek anlamaya çıkarma işlemi diyoruz. Çıkarmanın ardışık hızlı eşleşen eksiltilmesi işlemine de bölme diyoruz. (15-5=10 ve10-5=5 ve 5-5=0 burada tekrar eden sayı beştir ve 15 sayısının içinde 5 üç kez kendisini tekrar eden bir eşleşmesi yapılmıştır. (15/5= 3) ]

Eşleşme burada ters işlem, tersinir işlem olarak tanda, karşımıza çıkmaktadır. Kendini eşleşen sayıyı, sağına doğru ilerletirsek elde edilecek sonuçtan; yine kendini tekrar edişle eşleşen sayıyı sonuçta eşleşen kadar kez çıkardığımızda, işlem tersinmiş olur.

Sizin bir hareketiniz, diğer aynı hareketinizle eşleşince, ortaya bir öğrenme koyuştur. Yürüme, yüzme, kalem tutma gibi. Bir sonuç koymadır. Bir hareketinizin aynısını kopyalamak, birim eşleşene göre, şimdiki olan hareketi, kontrol etme mekanizması ortaya koyacaktır. Örneğin, bir kez elinizi saçınızın üzerinde (ya da başkasının saçının üzerinde) gezdirmeniz, dağınık saçınızın (o kişi saçının) yatışması (taranması) sonucunu doğuracaktır.

Bu yeni durum saç şeklini, önceki durum saç şekli ile soyut olacaktan eşleştireceksiniz (kişinin önceki saç şekli sizde, eşleşen bir yansıma hatırlama -soyutu- olacaktan vardır) . Önceki ile şimdiki saç halinin farkı, çıkarımdı bir eşleşme farkı olacaktan sizin için, yeni yansımayı size dayatacaktır.

Siz, elinizi bir önceki hareketinize eşleşen bir şekilde yinelersiniz. Kesikli ve sürekli eşleşen; bire bir tekrarlı devinimlerle ve devinim kopyalarıyla; tekrar ederek saç taramanızı ve tarama fiilinizi, kalıcı öğrenme olacak la kopyalaşan alışmayı, gerçek eştirirsiniz. Öğrenme olan uygulamasını, hen an da siz ortaya koyacaksınızdır.

Eşleşme doğanın bir deviniş yansımasıdır. Girişen olayların eşleşmesi farklıdır. Bir mol su için ne kadar oksijen ve hidrojenin, ne gibi durumlarda (sınırlı şartlarda) girişecekleri; yine kendi girişmelerinin beliren eşleşmesiyle, ortaya çıkarlar.

Bir olayın kendisi ile ve bir olayın kendisi olmayan durumlarla eşleşmesi zaman ve konumca çakışan bir çevrime tabi olmalarıdır. Elinizi yanmakta olan ışığın düğmesine henüz götürmüş iken, eleştiriklerin kesilmesi gibi. Ya da sizin her gün düzenli olacak la saat 07 de evde çıkıyor olmanızla ve yine 07 de kapınız önünde geçen demir yolu üzerindeki, trenle; her gün düzenli şekilde rastlaşmanız gibi. Ya da bir yanardağ çevresindeki ürünlerde görülen bolluklardan o yıl yanar dağ patlaması veya depremlerin başlamasının, denklikle tahmin edilmesi gibi.

Eşleşen olaylar kendisi ile eşleşen olaylar gibi nedensek ve neden sel olmayan bir denk düşmelerin eşleşme zorunluluğudurlar. Yanar dağ örneğimizde doğal faaliyetten önce yer yüzüne aralıklarla zehirli gaz çıkması sonucu ürünlerin biyolojik mücadelesi yapılmış gibi ürünler zararlılardan arındığından verim oldukça artmıştır.

Sürecek