Eminem Şiiri - Hatice Kutsal

DERİN SIZILARIN BAŞLADIĞI YER Şair bazen görünmez acıların, derin sızıların avukatlığını yapar. Derin… Hani şu kimselerin görmediği, göremediği veyahut görse de ‘hayatın olağan akışı içinde hep olan şeyler’ diye umursamadığı acılar, hüzünler, kederler… Haşim’in ‘O Belde’si böyle bir incecik ama derin melankoliden söz eder, mesela. Hatice Kutsal da ‘Eminem’ şiirinde hayatın içindeki kadının bakılınca hemen görülemez olan ve böyle olduğu için de çoğu zaman kimsenin haberdar olmadığı ‘derin sızı’dan söz ediyor. Kadın ruhunu en iyi kadın şair ve yazarlar işler, belki. En azından bugüne dek olan edebiyat ve şiir çalışmaları bize bu ihtimali kuvvetle düşündürüyor. Ve bu konuda edebiyat ve şiir dünyasında yeni ve genç soluklara ihtiyaç var gibi geliyor. İşte bu noktadan Hatice Kutsal’ın Eminem şiirine bakabiliriz. Şöyle başlıyor şiir: “Yanağı gamzeli köyünün toyu, Endamı yerinde selviden boyu, Sevdalı başının sakindi koyu, Parmağı yüzüklü candı Eminem. Bir insanın ve kadının kendi dünyasındaki sade ve sakin duruşu bu dizelerle veriliyor. Bizim insanlarımızın ve tabii en çok da kadınlarımızın portresidir bu. Fiziksel portre ile ruhsal portrenin iç içe verildiği burada özellikle Kutsal’ın üçüncü dizedeki başarısına dikkat çekmek isteriz. Bize göre şiirde en başarılı söyleyiş olsa gerektir. Sevdalı ve dolayısıyla fırtınalı ve deli dolu kişi ancak yine kendi içinde oluşturduğu koyda sakinleşecektir. Burada sözü edilen, kişinin gençliğinden ve geleceğe dair beklentilerinden kaynaklanan heyecanlı halidir ki diğer birimde bu biraz daha tanımlanmış: “Gözünü süzerdi çeşme yolunda, Heyecandan yürek kuştu solunda, Kendinden başkası olmaz kolunda, Koklayıp duracak sandı Eminem.” Ve her insan gibi bütün masumiyeti ve saflığı içinde Emine’nin de hayallerini süsleyen, bütün dünyasını aydınlatan biri vardır ve o nasıl onu kendinin kabul etmişse o da bu aşkı kabul edecektir, etmelidir ve aksi asla düşünülemezdir. Böylece heyecan sol yanında hiç durmadan kanat çırpan bir kuştur artık. Bu birimin son dizesiyle öykünün bir başka boyutuna girilir. Aşk vuslatla taçlanır. Taçlanır da… Sonraki bölüme tam buradan devam edilir: “Kerpiçten evinin yolu kavaklı, İki göz odanın damı yuvaklı, Kireçten duvara telli duvaklı, Bakarken gözlerin kandı Eminem. Şiirini halk edebiyatı geleneği içinde kalarak kuran Kutsal, sadece 11’li vezin ve ağırlıklı olarak 6+5 duraklı çalışmakla kalmaz. Hem kafiyeleri ve kafiye örgüsü olarak ve hem de dil olarak halk tarzını sürdürür. Kullanılan kelimelerin bir kısmı halkın Türkçesinden özellikle alınmadır. Fakat aynı zamanda şiirde anlatılan Emine de onun yaşantısı da aynı tarzın muhtevadaki yansımasıdır. Yani şekil olarak şiiri oluşturan halk tarzı aslında muhteva olarak da şiiri halkın kendisinin ve yaşantılarının doldurmasıyla paralel ilerlemiştir. Emine’nin gelin gittiği kerpiçten ev… Onun yolunda kavak ağaçları… İki göz odadan ibaret o Anadolu evinin ‘yuvaklı dam’ı ve ‘kireçten duvarı’… Bunlar Andolu’dan ve Anadolu insanının yaşantısından izleyeni içine alan samimi görüntülerdir. Mehmet Emin Yurdakul’dan Yavuz Bülent Bakiler’e dek şairlerimiz bu görüntülerden hareketle şiirlerini kotarmışlardır. Güzel bir tesadüf olarak Anadolu ve Anadolu kadınını anlatan Yavuz Bülent Bakiler şiirinin kahramanının adı da Emine’dir. Ama asıl olarak hatırlatma kabilinden bir dörtlüğünü vereceğimiz Bakiler’in ‘Emine Bacı’ şiirinde de işlenen benzer bir kadın portresidir: “Ben Numanlar Köyü'nden Emine Bacı! Tadım tuzum yok gayrı, ağzımda dilim acı Varıp hangi doktordan alsam ilacı Ben kim, doktor kim, ben kim?..” Derdin, tasanın, acının kol gezdiği Anadolu coğrafyasında kadınlar daha bir dertlidir. Ama komşusu ama köylüsü veyahut da uzaktan tanıdığı bir kadın olan Emine’yi şiirine konu eden şair, yakınlığını onun derin sızıları vesilesiyle gerçekleştirdiği empatik ilişkiye dayandırmakta ve ona ‘Eminem’ diye seslenmektedir. Bu sadece hemcinsiyle kurulan bir dayanışma kardeşliği değil, aynı zamanda insani birlikteliğin gereğidir. Kutsal bu bilinçle kurduğu şiirini yine aynı ruhla sürdürüyor. Bir önceki birimin yine son dizesi “Bakarken gözlerin kandı Eminem” derken olayın bir başka boyutuna giriş yapılmıştı. Bu kez oradan sürdürecektir sözü şair. Kadınlar çoğu zaman düş kırıklığı yaşamaktadır: “Varıyorum sandı erin merdine, Boynunu bükünce elin sertine, Düşünce yarası derin derdine, Yavrusu ceylanı andı Eminem.” Emine çözümsüz dertlerin düğümüyle boynunu ebediyen bükecektir. Ve artık onun yarası derdidir. Ki o ‘gençlik heyecan ve telaşları’na hiç benzememektedir. Ve belki de küçük yavrusu onca nobran ellerdeki bu yaşantısını sürdürmesini zorunlu kılmaktadır. İsyan ile tevekkül arasında sıkışan insanın ruh halinden belki yine ancak sadece kendisi anlayacaktır: “Cevapsız sorular bitince serde, Gözüne yavaştan çekildi perde, Uyuyor kadersiz doğduğu yerde, Bir zalim yüzünden yandı Eminem.” Onlarca soruya cevap bulamayan Emine artık soru sormayı da bitirecek ve kendini çepçevre kaplayan acı hakikatlere de gözünü kapatacaktır. Bu hayata dair bir çaresiz yenilgidir ve bütün sebebi olduğundan başka türlü davranabilen bir insandır. Ki Emine ona ‘bütün aydınlığım’ diye koşmuştur. Evet, ‘Eminem’ bir yenilginin şiiridir. Yenen insan ve yenilense insanlıktır. Derin sızıların başladığı yerdeyiz artık: “Uyuyor kadersiz doğduğu yerde” * * * Şiir :Hatice Kutsal Makale :Ahmet Kundakçıoğlu