Düzenin Düzensizliği Şiiri - Nesrin Göçmen

SONE Sone,14 dizelik bir nazım biçimidir.İlk 2 bendi dörder, son 2 bendi üçer dizelidir.Sone, önceleri İtalyan edebiyatında kullanılmış, oradan Fransız edebiyatına geçmiştir.Servet-i Fünuncular tarafından Türk edebiyatına sokulmuştur. Genellikle dörtlükleri çapraz kafiye ile yazılır. Sonede işlenen konuları sınırlandırmak doğru bir yaklaşım değildir. Sonede her türlü konu işlenebilir. Son dize duygu yönünden en baskın dizedir.Devrik cümleler kullanılır. Batı edebiyatındaki sonelerde aşk konusu işlenir. Fakat bizim sonelerde her türlü konu işlenir. Bütün Avrupa edebiyatlarında olduğu gibi Türk edebiyatında da soneye oldukça rastlanır. Bu biçim lirik konulara elverişli olduğundan, çok sevilmiş ve tutulmuştur. 1.Tip Sone: a b a b - c d c d – e f e – f g g 2.Tip Sone: a b b a - c d d c – e f f - e g g 3.Tip Sone: a b a b – c d c d – e e f – g g f İtalyan tipi: Kafiye şeması abba, abba, ccd, ede Fransız tipi: Kafiye şeması abba, abba, ccd, eed (İtalyan ve Fransız tipi sone arasındaki tek fark son üçlüğün düzenindedir.) İngiliz tipi: Mısra sayısı değişmemekle beraber ilk on iki mısra tek bir bend, son iki mısra da ayrı bir bend halinde yazılırlar. 1. Genel olarak kısa şiir, türkü demektir. 2. 14 mısradan oluşan ve daha çok lirik konuların işlendiği bir nazım şeklidir. 3. İlk iki bent dörder, son iki bent üçer mısradır. 4. Kafiye örgüsü şöyledir. abab cdcd efe fgg 5. Türk şairleri sonenin kafiye örgüsünde serbest hareket etmişlerdir. 6. Edebiyatımıza Servet-i Fünun döneminde Fransız Edebiyatı etkisiyle geçmiştir. 7. Tevfik Fikret ve Cenap Şehabettin bu türün örneklerini çok vermişlerdir.