Duhan Suresi Şiiri - Osman Erdoğmuş

DUHAN SURESİ

Duhan; duman manasına gelir. Ha-Mim ailesinin beşinci suresidir. Casiye suresinden önce nazil olmuştur. Kur’an’daki yeri nüzul sırasına göre aynı. Ana mesajı; her Firavunun bir Kızıldenizi vardır. Onu arar ve boğulur. İnsanın vahye teslim olmasını ister. Olmayanlar ise kendi kıyametlerini kendileri ararlar. Kendilerini hâkim sananların arkasından kimse ağlamaz.
1. Kur’an’da 28 surede vardır. Adeta Arap alfabesinin 28 harfine tekabül ediyor.
2. Bu kitabın kıymetini bil de denilebilir.
3. Mübarek Gece; Kadir gecesi. Kadir suresinin tamamı bu surenin kıymetini anlatmak için inmiştir. İndiği geceye 30 bin kat değer katan Kur’an, senin yüreğine inerse; sana da o kadar değer katar.
4. 5. Doğru ve iyi tasavvurumuzu dengeli kuramazsak hesabımız hep yanlış çıkar. Vahiy temel kavramlarımızın içini doldurur. Dünya ve ahiret gerçeğini bize gösterir. Velit Bin Mugire, ölçüp biçti ama vahiyle bakmadığı için cehenneme gitti. Ahiretsiz bir dünya, Allah’sız bir hayat düşünüyorlardı. Ölçüleri yamuktu. Tek dünyalı düşünüyorlardı.
6. Allah’ın rahmetinin sınırsız olduğu için peygamberler göndermiştir.
7. Yakin bir iman, göze yürür fer olur. Gönle yürür ferman olur. Görür gibi iman, yani ihsan. İmanla bakan varlığın sırrını çözer. İmanla bakan Süleyman olur, kitabın sırrını çözer.
8. 9. 10. Mekke müşriklerinin gelecekte bekledikleri bir kıtlık. Açlık sırasında kararan göze delalet eder. (Duhanin Mübin) Mekkeliler hicretin 7, yılında kıtlıktan leşleri toplayıp yediler.
11. Mekke’yi bekleyen o kıtlık belasından sonra, kıyamet öncesi insanlığı bekleyen genel beladan bahsediyor.
12. 13. 14. 15. 16. 17. KERİM; bir türün en üstününe verilen vasıf. Resül, insanlar içinden seçilen elçi. Resulin Kerim; elçiler içinde seçilen elçi.
18. 19. Sultan; zorla boyun eğdiren değil. Dilinde konuşma zorluğu olan Hz. Musa’ya elini konuşturuyordu. Firavunun saltanat kamçısı yerine, Hz. Musa’nın çoban asası.
20. 21. Sözün gücünü, gücün sözüyle bastırmaya bastırmağa çalışan bir akıl. Her mümine düşen, sözün gücünü yüceltmek olmalı.
22. 23. 24. İlk muhataplara zımmen, her firavunun bir kızıl denizi, her firavunun bir Musa’sı vardır.
25. 26. 27. Dünya nimetlerini hep geride bırakıp gittiler. Dünya nimetleri yar olmadı. Ahiret nimetlerine de kavuşamayacaklar. Akıllılık mı bu?
28. Mahkemeye kadıya mülk değil. Geçici nimetler alınacak herkesten.
29. Vazgeçilmez olduğunu düşünenler, arkalarından ağlayacak kimse bulamadılar.
30. 31. 32. 33. Onlar nimeti gördüler, imtihanı görmediler.
34. 35. Sorumluluğu üstlenmemek insanı firavunlaştırıyor. Mesuliyetten kaçanlarda ahireti inkâr ediyorlar. (Bu hitap müşriklere)
36. 37. Tübba kavmi; milattan önce 200 yılında yaşamış ms 400 yılına kadar görkemli bir krallık kurmuşlardı. Bunlar arasında çok iyi krallarda çıkmışlardı. Onların medeniyetlerini yıktık, şimdi sizinkileri mi yıkamayacağız.
38. Dünyaya oyun olarak bakana, oyun çocuğu olarak bakarlar.
39. 40. 41. 42. Tüm şefaat ayetleri bu iki ayet ışığında anlaşılmalıdır. Allah’ın rahmet ettiğine zaten Allah şefaat etmiştir. Rahmeti hak edene ödül, yine Allah’ın layık gördüğü kişi tarafından verilir. Ödülü verende, ödül verilende ödüllendirilir.
43. 44. Misafiri mükemmel bir sofrada mı ağırlamak daha iyidir yoksa zehir zıkkım bir sofrada mı? Zakkum; bir şeyi yemek, yutmak ama zorlayacak bir şekilde yemek. Zakkum, dış görünüşü güzeldir ama zehirlidir. Aynı günah gibi. Günahta da cazibe vardır ama insanı cehenneme götürür.
45. 46. İman ettiğimiz ahiret, dünyada bildiğimiz bir dille bize anlatılır.
47. 48. 49. Bu ayette kinaye ve ironi var. Sen çok kalantor bir adamdın ya, tat bakalım şimdi azabı.
50. 51. Cehennemden cennete geçti.
52. 53. 54. Hurin Hin; bakışı güzel. Medeni surelerde “ezvacin mutahhirin” tertemiz eşler manasına gelir.
55. Fakihe; zıkkımız karşılığıdır. Meyve manasına da gelir. Meyveler doymak için yenmez. Zevk ve tat için yenir.
56. 57. Vahye göre büyük başarı, ahirette cenneti hak eden bir hayattır.
58. 59. İyi bir hayat yaşadınızsa, siz cennetinizi bekleyin. Onlar da cehennemini.