Cennet Algısı 5 Şiiri - Bayram Kaya

5-]Merak, kaygıları yoklayan bir eğilim olmakla, kaygıdan bira fazla bir durumdur. Kaygı benin tutumudur. Tutumun dışa yönelen, çevreyi tanıma, bilme, etrafı yoklama, etraftan haberdar olma gibi devinmeli öznel nedenli eyleminiz merak hareketidir. Bu hareket sonunda kaygılarınız azalır ya da giderek artarak sizi önleme zorlar.

Önlemin en karakteristiği, kaygıların sizi alışma ortamına doğru sığındıran davranışıdır. Kaygı (haz ya da elemi) tutum olacakla içte belirdiğin de, merak; bunun dışta oluşan imleç girişmesidir. Bu girişme biraz büyüyerek (enformasyon edinerek) kaygınıza cevap olurlar.

Bu nedenle merakın içine öznenin karışması da katılır. Böylelikle merak, egonun kendi üzerine bir; kendisini düzenleme ilişkisine döner. Sizden belirimle, sizden ayrılan eğimle; dıştan çevre olayları ve çevre nesneleri üzerinde dolaşarak size geri dönen eğilimin farkı; merakın sizden ayrılan eğime olan katkısıdır.

Dıştaki olay, olgu ve çevre nesneleri üzerinde dolaşan bir eğilim örneğin, şöyle olabilir; bir ışık fotonu, ya o olay girişmesi içinde geçer, ya da o olay konum boyuta çarparak geri döner (yansır) . Bu durumlar olayların hızına ve masif ligine bağlı, değişik girişmelerin bir niceleyişidirler. Hatta böyle karşılaşmada frenlenen hız yavaş yavaş batışla, bir içe düşme de olurlar. Bir taşın çamura, suya düşmesi gibi.

Geri dönen ışık, bir parçacık olacakla çarpmanın etkisi ile biraz enerji yitirir. Yiten enerjinin birazı ısıya dönerken, birazı da çarpışılan olayların izini (bilgisini, fotoğrafını) üzerine ekleyecekle, kodlanmış bir (modüle) enerji olarak sizlere geri yansırdır. İşte fark (hem kaygı hem merak): girişmeler üzerinizdeki bu yadırga olan, modüle girişen enerjidir.

Çarpışan olaylarda madde yoğunluğu ve hız, durumların başka başka seyredişi olurlar. Örneğin, bir su akımı; önüne çıkan kayayı doğrudan geçemez. Onu dolanarak geçer. Birazı da geri yansır. Su kayanın sağından solundan dolanarak, üstünden aşarak, onu yalar ve çepeçevre kuşatır olurla gider.

Bir katıya çarpan ışın, o katının saydam, yarı saydam ya da daha masif olan durumuyla girişir kabilse bu ortamın içinde geçer. Saydam olmayan Dünya gibi ortamlarda da geçen nötron gibi parçacıkların olduğunu da, unutmayınız.

Gelen ışığın bir erkesi, gelme eksenince cismin içinde geçişle yoluna devam eder gider. Bir kısım ışık da, gelme eksenine doğru dönerek, eksen üzerinde gerisin geri yansır. Pek çoğu da sağa sola saçılır ya da cismi çevreden dolanır. Ortam içinde geçmeden, ortamı çepeçevre aşarak giden dalga; içten geçen parçacıkla yani ekseni giden parçacıkla; cisim çevresinde dolaşan dalga; cismin arkasında kesişirler. Bu kesişim, üzerinde dolaştığı cismin iz düşüm görüntü içermesini verirler.

Tıpkı bir suyun, önüne çıkan kayayı aşıp dolanırken; kayanın şeklini alan düğümlenmeye dek bilgiyi içermesi gibi bir durumdurlar bu iz düşümleri. Yine bir engele çarpan top, engel su ya da çamursa; tutulacaktır. Engelce tutulan topun kendisi; suya, çamura yansıyan izini bırakırken; su ve çamur da top üzerine, izini bırakır. Siz topu alıp bir zemin üzerinde zıplatırsanız, zemin ıslanır ya da zemin çamur olacakla zemine üzerindeki modüle bilgiyi; yani enformasyonu aktaracaktır. Bu çok kaba bir açıklama.

Topun çarptığı zemin beton yüzey ise, topun katı kısmı (parçacık kısmı) geri sekecektir. Sekme esnasında topun yüzeye değinme noktası, çarpmayla geri dönen hareketini başlatır. Geri dönen basınçla, ileri doğru olan hareketin karşılaşması topta, eylemsizlik hareketine dönüşür. Bu eylemsizlik nedeni topu yamultur.

Top bu hali ile geçici bir an için iki avuç arasında sıkıştırılmış balon gibi yamulur düzelir. Avuçlardan biri; topun zemine çarpmasıyla topu geri döndüren kuvvet etkisi yaparken diğer baskılayan avuçta topu zemine iten basınç etkisi yaratacaktır. Ki bu iki zıt yönlü basıncın etkisi ile top eylemsizliği topun şeklinde yanlara doğru olacakla çevreyi dolaşacak olan enerji esnemesini verirler.

Toptaki bir kısım enerji böyle esnemeyle, esneyen top hem dalga şeklinde, geri seken top parçacık sekmesi şeklinde belirirdir. İşte bu yamulmayla, çevreyi dolanmağa eğilim olan enerji hareketi dalga hareketidir. Dalga hareketini ileri doğru devam ettiren güç se; iki basınç karşılaşmasının bileşkesini veren girişme basıncından dolayıdır.

7-]Şişmiş esnek bir balonu elinize alıp, avuçlarınız arasında sıkıştırınız. Balon yanlara esneyecektir. Bu hal avuçlarınızın birbirine, balon yüzeyleri aracılığı ile bitişmesine aracılık olur. Balona yapılan bir sağ yön basıncı ile diğer elin yaptığı sol ileri yön basıncı top üzerinde zıt yönler basınçlar etkileşmesi eylemsizlik hareketi olacak yamulma ile belirirler.

Çarpan topun yanlara doğru esnemeyle oluşan yamulması, hıza bağlı olacakla ve topun engele dek değinen ön noktası ile yine topun gidiş yönüne göre arka tarafı; yamulma esnasında buluşurlar. Baş ve son bir an aynılaşır.

Yeni ilişkindik enformasyon, dalga hareketi ile aktarılacağı gibi partikül olacaklarla da aktarılırlar. Geri seken partikül enerji enformasyonu, ön kısmın, geriye dek çarpışan kısmıyla da taşınacaktır.

Işığın dalga hareketi, parçacık hareketi yanı sıra bir de engel yansımasından ötürü eylemsizlik hareketi vardır. Eylemsizlik hareketi, o devinimi gidiş yönü doğrultusunda devam etmeğe zorlar.

Engelden geri seken ileri yön enerjisi fren etkisi ile Işık ya da top eylemsizliğin bu ileri yön desteği nedeni ile ışık ya da topun hareketini engel karşısında yamultur. Düzenli hareket biçimini deforme eder. Bu deformeli yamulma hareketi, engel cismin çevresini dolaşacakla, devem ettiren bir özelliktir.

Sürecek