Cemil Meriç Üstadımızın Ünlü Eseri Bu Ül ...

“Nazım imkanlarını araştıran düşünce: Hatalarını bağışlatmak için musikinin yardımına muhtaç; musikinin yani veznin, kafiyenin' (s.15) .

'İzimler idrakimize giydirilen deli gömlekleri' (s.23) .

'Vatanlarını yaşanmaz bulanlar, vatanlarını 'yaşanmazlaştıranlardır ' (s.24) .

'Emanetleri ehline tevdi ediniz ' (s.27) .

'Genç düşünce dergilerde kanat çırpar' (s.28) .

'Suçluyu affeden hakim, kendini mahkûm etmiş olur' (s.31) .

'Namık Kemal: ' Barika-i hakikat müsademe-i efkardan doğar' diyor (s.39) .

'Yaşayanları yönetenler ölülerdir' (s.40) .

'Koca bir asrı, birkaç haramzade evladına bakarak mahkum edemeyiz. Bir çağı bütünüyle kötülemek, bütünüyle yüceltmek kadar yanlış ' (s.49) .

'Yükseliş devrinde aydın, toplumun herhangi bir ferdidir; zevkleri ile, zilletleri ile, mukaddesleri ile. Ne imtiyazı vardır, ne imtiyaz peşindedir' (s.52) .

'Türk düşünce tarihi, ülkesiyle göbek bağını koparan bir intelijansiyanın dramı' (s.55) .

'Osmanlı, ikbal ve ihtişam devrinde, mecus-u menhus'a da, onun sahte peygamberine de iltifat etmez. Mutlak hakikate erişen, batılı neden merak etsin' (s.62) .

'Mağlubiyet nedir? Başkasının şahsiyetini kabul ve iradesine tabi olmak' (s.74) .

'İslamiyet'in temel mefhumu: Eşitlik, bu bir amaç değil, bir hak' (s.89) .

'Bir kelimeyle: Dinsizlik, Batının yükselen sınıfları için ne kadar hayırlıysa, bizim için o kadar meşumdur; onlar için ilerleyiş; bizim için çözülüş ifade eder' (s.96)

“ İnanç asildir. Medeniyetler onun eseri.” (s.98)

'Yunan edebiyatı bir fuhuş edebiyatı. Dufour, altı ciltlik 'Fuhuş Tarihi'nin beş yüz sayfalık birinci cildini bu edebiyata ayırır… Juvenalis gibi ahlakçıları bile yüzünüz kızarmadan okuyamazsınız' (s.101) .

'Sefalet ve yalnızlık: Dehanın ezeli yoldaşları' (s. 103) .

'Yığın hâle hükmeder, büyük adam istikbâle' (s.l 10) .

'Hadis: 'Kendini tanıyan, Rabbini tanır' diyor' (s. 125) .

'Her şahıs tasavvurlarını kendi lisanı üzere kurup da sonra başka lisana tercüme ettiği gibi, her millet vakaları kendi tarihine göre tertip edip, öteki tarihleri ona kıyasla bulur... Yani her millet kendi tarihini muhafazaya mecburdur diyor Cevdet Paşa' (s.127) .

'Cinayete ses çıkarmayan, câninin suç ortağıdır' (s. 133) .

'Büyük yazar içinden gelen sesi olduğu gibi haykırandır. Kelimeleri kullanırken avamın hoşuna gidip gitmeyeceğini düşünmez. Derin bir düşünceyi anlamak, o düşünceyi kavradığımız anda derin bir düşünceye sahip olmaktır' (s. 144) .

'Kendisini yığın haline getiren bir millet payidar olamaz. Tek kaygısı para olan bir yığın yaşayamaz. Düşünceyi küçümsüyoruz… ' (s.146) ,

'Olgunlaşmak, kalbin daha hassas, kanın daha sıcak, zekanın daha işlek, ruhun daha huzurlu olması demektir' (s. 146) .

'Okumak, iki ruh arasında âşikane bir mülakattır' (s.148) .

'Okumak, içimizdeki meçhul alemin kapılarını açan bir anahtar' (s. 149) .

'Okuduklarını tahlil etmeyen, daha önce okuduklarıyla karşılaştırmayan, her an kendi kafasını kullanmayan zekasını mahveder' (s.151) .

'Ruh, yazının icadından beri ölümsüz. Kaya homurdanır, mermer gülümser, konuşan yalnız kitap' (s.155) .

'Kabiliyet ile dehayı şöyle ayırıyor Schopenhauer: Kabiliyet, belli bir hedefe başkalarından daha ustaca ok atmak; deha, oklarını, başkalarının bakışlarıyla dahi ulaşamayacağı bir hedefe saplamak' (s.163) .

'Bir adamı tanımak için düşüncelerini, acılarını, heyecanlarını bilmemiz lazım, hiç değilse' (s.171) .

'Din, bir susuzluk, sonsuza karşı duyulan özlem. Bilgi değil, aşk' (s.173) .

“ Ulu çamlar fırtınalı diyarlarda yetişirmiş' (s. 177) .

'Tarihsiz toplumların büyük sanatı olamaz' (s. 179) .

'Yanıldığını kabul etmek, yeni bir hakikatin fethiyle zenginleşmektir' (s. 193) .

'Boş kubbeleri sonsuzluğu¬muzla doldurmak, sonsuzlaşmaktır' (s.206) .

'Goethe, 'kendi yağı ile kavrulan dahi yoktur' diyor' (s.209) .

'Dostoyevski: Bir ülke mazisinden kopamaz, kopmamalıdır. Aydın, sınırların ötesinden basmakalıp ıslahat projeleri dileneceğine, halkın içine inmeli' (s.219) .

Cemil Meriç, Bu Ülke, Ötüken Yayınevi, İst. 1976 ilavelerle 3.