Çanakkale Cephesi’nde Şehit Düşen Kerkük ...

Çanakkale Savaşı, yalnızca Anadolu’nun değil, Osmanlı coğrafyasının dört bir yanından gelen evlatların omuz omuza çarpıştığı büyük bir destandır. Bu kutlu mücadelede Kerkük de payına düşeni fazlasıyla vermiş, yüzlerce Kerküklü gönüllü olarak cepheye koşmuş ve birçoğu şehitlik mertebesine ulaşmıştır. Çanakkale’nin kanla yoğrulmuş topraklarında Kerkük’ün yiğit evlatlarının da adı vardır. Bu çalışma, Çanakkale’de can veren Kerküklü şehitlerin isimlerini kayıt altına almak ve onların aziz hatırasını yaşatmak amacıyla kaleme alınmıştır.
57. Piyade alayında hizmet gören askerlerimiz,kardeşler ile Çanakkale’de umuz umuza düşmana karşı savaşan şehit mertebesine eren çok sayıda şehitlerimizi tespit edebildim onların adlarını ilk olarak aşağıda sıralıyorum:

ABBAS ÖMER -KERKÜK-YENİCE
ABBAS AĞA -KERKÜK
ABDULGAFFUR MEHMET AHMET OĞULLARI-KERKÜK-YAHYAARVA
ABDULHADİ EFENDİ HALİL-KERKÜK-KİFRİ
ABDULKADİR HÜSEYİN-KERKÜK
ABDULKADİR MARUF-KERKÜK-KİFRİ
ABDULLAH LATİF-KERKÜK-YENİCE
ABDULLAH KADİR-KERKÜK-REVANDÜZ MERKEZ-FAKYAN
ABDULLAH ABDULKADİR-KERKÜK
ABDULLAH FETTAH-ERBİL MERKEZ -ARAPLAR MH
ABDULMECİT ABDULAZİZ-ERBİL MERKEZ-HANAGAH MAH
ABDULMECİT EFENDİ ABDULMECİT-KERKÜK
ABDULREZZAK EFENDİ SALİM-KERKÜK
ABDULVAHAP HACI AZİZ-KERKÜK-KİFRİ-İSMAİLBEY MH
ABDURRAHMAN EMİN-KERKÜK MERKEZ-HAVA MH
AHMET YASİN-ERBİL
AHMET ZEYNEL-KERKÜK MERKEZ-MUSALLA MH
AHMET İSMAİL-KERKÜK-ŞİVAN
AHMET HAMDİ MOLLA MEHMET-KERKÜK
AHMET TEVFİK EFENDİ HACI ABDULLAH-KERKÜK
ALİ VEYİS-KERKÜK MERKEZ-BULAK MH
ALİ AHMET-KERKÜK MERKEZ-PİRYADİ MH
ALİ MEHMET-KERKÜK
ALİ GALİP EFENDİ ÖMER-KERKÜK
ALİ GALİP EFENDİ ABBAS-KERKÜK
ALİ RIZA HACI MEHMET-KERKÜK
ASKER MERDAN-KERKÜK MERKEZ-SANTİK
AZİZ HAMMAD AĞA-KERKÜK
AZİZ ABDULKADİR-KERKÜK
BEHÇET ABDULLATİF-KERKÜK MERKEZ-PİRYADİ MH
CASİM KASIM-KERKÜK
CECO ABDULLAH-KERKÜK MERKEZ-TIRKELAN
CELAL EFENDİ CEMAL-KERKÜK
CEVHER AHMET-KERKÜK MERKEZ-SARIKEHYA MH
EMİN VEHBİ EFENDİ HÜSEYİN-KERKÜK-REVANDÜZ
FAHRETTİN EFENDİ DAVUT NİYAZİ-KERKÜK MERKEZ-ŞATURLU MAH
FAHRİ EFENDİ-KERKÜK
FEYZİ EFENDİ MURAT-KERKÜK-KARATEPE
GALİP EFENDİ AZİZ-KERKÜK
HAFIZ EFENDİ MUHYETTİN HAMAMCIZADE-KERKÜK
HALİL İSMAİL-ERBİL MERKEZ-ARAPLAR MH
HAMİT ARİF-KERKÜK
HAMİT İSMAİL-KERKÜK-KÖYSANCAK MERKEZ-BUAYD
HAMİT MEHMET-KERKÜK-KİFRİ MERKEZ-İSMAİLBEY MH
HASAN MEHMET-KERKÜK
HASAN MOLLA ALİ-KERKÜK MERKEZ-ŞATURLU MAH
HASAN ALİ EFENDİ-KERKÜK MERKEZ-BULAK MH
HASAN EFENDİ SEYİT HASAN-KERKÜK
HASAN EFENDİ HÜSEYİN-KERKÜK
HAYRİ EFENDİ MUSTAFA ABDULLAH-KERKÜK
HIZIR ÖMER KASIM-KERKÜK
HURŞİT RAŞİT RAŞİT OĞULLARINDAN-KERKÜK MERKEZ-BEYLER MAH
HURŞİT MEHMET-KERKÜK MERKEZ-AHİHÜSEYİN MH
HURŞİT REŞİT-KERKÜK MERKEZ-BEYLER MAH
HÜSEYİN İBRAHİM-KERKÜK
HÜSEYİN İBRAHİM EKMEKÇİ İBRAHİM OĞULLARI-KERKÜK MERKEZ-ÇUKUR MH
İBRAHİM HASAN SAKİ-KERKÜK
İBRAHİM HÜSEYİN EKMEKÇİ İBRAHİM-KERKÜK MERKEZ-ÇUKUR MH
İBRAHİM AHMET-KERKÜK MERKEZ-SEYDİ KÖYÜ
İSA EFENDİ MEHMET EMİN-KERKÜK
İSMAİL NECİM-KERKÜK
İZZET AŞUR-KERKÜK
KADİR AHMET-ERBİL
KADİR HÜSEYİN-KERKÜK
KADİR EFENDİ AHMET-KERKÜK-RANİYE
KAMER ALİ-KERKÜK-TOZ HÜRMATI
KANBER ALİ-KERKÜK-TAZE HÜRMATLI
KANBER ABDULLAH-ERBİL
KARESUL SULTAN-ERBİL
KERİM MUSTAFA-KERKÜK
MAHMUT AHMET-KERKÜK MERKEZ-DAVUDİYE
MAHMUT ŞEYH ABDULGANİ-KERKÜK MERKEZ
MAHMUT AHMET-ERBİL MERKEZ-EKMEM
MARUF SÜLEYMAN-KERKÜK-KÖYSANCAK MERKEZ-BAKIRKIZI MAH
MARUF ABDULLAH-ERBİL
MECİT ABDULLAH-KERKÜK
MECİT OSMAN-KERKÜK MERKEZ-ŞİDAN
MEHDİ ABUS-KERKÜK
MEHDİ VELİ-ERBİL
MEHMET OSMAN-KERKÜK-REVANDÜZ MERKEZ-ZEVAN
MEHMET HASAN ABAKİR-ERBİL
MEHMET KADİR-KERKÜK MERKEZ-KORYA MAH
MEHMET MARUF-KERKÜK
MEHMET VELİ-KERKÜK
MEHMET ALİ-KERKÜK
MEHMET MOLLA KERİM-KERKÜK
MEHMET ALİ SEYİT ABDULLAH-KERKÜK MERKEZ-KALE MAH
MEHMET EFENDİ ABDULLAH-KERKÜK
MEHMET EMİN İBRAHİM-KERKÜK
MEHMET NURİ DERVİŞ-KERKÜK
MEHMET REŞİT SAKİ KEVSER-KERKÜK
MEHMET RIFAT EFENDİ VELİYÜDDİN-KERKÜK
MEHMET SALİH ABDULLAH-KERKÜK MERKEZ-KORYA MAH
MEHMET ŞEVKET EFENDİ EMİN-KERKÜK
MERDAN USTA ALİ-KERKÜK
MİRZA MEHMET-KERKÜK MERKEZ-ÇAY MAH
MİTHAT EFENDİ-KAZIM-KERKÜK-KİFRİ
MURTAZA İSLAM-KERKÜK MERKEZ-TİSİN
MUSA RIZA-KERKÜK-TAVUK
MUSTAFA MAHMUT-KERKÜK MERKEZ-ŞATURLU MAH
NECİP EFENDİ EMİN-KERKÜK MERKEZ
NURİ REŞİT-KERKÜK MERKEZ-GÖZE MAH
OSMAN BEKİR-KERKÜK MERKEZ-PİRYADİ MH
OSMAN FEHMİ ABDULLAH-KERKÜK
OSMAN NURİ EFENDİ ALİ-KERKÜK
ÖMER SAİT-KERKÜK-KÖYSANCAK
ÖMER MEHMET-KERKÜK-ÇIMÇEMAL-AĞAÇLAR KÖYÜ
ÖMER MEHMET-KERKÜK
ÖMER İBRAHİM ASIM-KERKÜK-KÖYSANCAK MERKEZ-BAKIRKIZI MAH
RESUL HÜSEYİN-KERKÜK
REŞİT MUSTAFA-ERBİL MERKEZ-TOPHANE MH
RIFAT EFENDİ VELİ-KERKÜK
SABRİ EFENDİ ABDULLAH-KERKÜK
SADIK EFENDİ ABDULLAH-KERKÜK MERKEZ-ŞATURLU MAH
SADIK EFENDİ MALİ-KERKÜK
SAİT EFENDİ AHMET-KERKÜK
SALİH HASAN-KERKÜK
SALİH KADİR-KERKÜK-KÖYSANCAK MERKEZ-BAYIROĞLU
SALİH SIDIK-KERKÜK
SALİH AVİZ-ERBİL
SALİH ABDULLAH-KERKÜK
SALİH HÜSEYİN-KERKÜK
SAMİ EFENDİ ALİ-KERKÜK MERKEZ
SEMİN HASAN-KERKÜK
SEYİT AHMET SEYİT REZZAK-KERKÜK
SEYİT ALİ MİR ALİ-KERKÜK
SIDDIK HACI SÜLEYMAN-KERKÜK MERKEZ-AHİHÜSEYİN MH
SÜLEYMAN HÜSEYİN ÇAVUŞ-KERKÜK
ŞAKİR EFENDİ NURİ-KERKÜK
ŞERİF MECİT-ERBİL MERKEZ-KALE MAH
ŞERİF MOLLA KADİR KERKÜK
ŞEVKET HURŞİT-KERKÜK MERKEZ-BULAK MH
ŞEVKET EFENDİ KERKÜK
ŞÜKRÜ HALİL-KERKÜK-TOZ HÜRMATI
TAHA MEHMET-KERKÜK-KÖYSANCAK
TAHİR EFENDİ ZEYNEL ABİDİN-KERKÜK
TEVFİK EFENDİ MEHMET-KERKÜK
TEVFİK EFENDİ DERVİŞ MEHMET-KERKÜK
TEVFİK EFENDİ MEHMET-KERKÜK
VELİ ALİ-ERBİL
YUNUS SÜLEYMAN-ERBİL MERKEZ-TOPHANE MH
YUSUF MEHMET-KERKÜK-REVANDÜZ MERKEZ-YUKARI
YUSUF İLYAS-ERBİL MERKEZ-İNKAVA KÖYÜ
ZEYNEL AHMET-KERKÜK
ZEYNEL ABİDİN HURŞİT İSMAİL OĞULLARINDAN-KERKÜK
ZEYNEL AĞA ÖMER-KERKÜK
ZİYA EFENDİ NURİ-KERKÜK

1915 yılında Çanakkale’de yaşanan büyük savaş, Osmanlı İmparatorluğu için yalnızca bir savunma mücadelesi değil, aynı zamanda farklı vilayetlerden gelen insanların omuz omuza aynı amaç uğruna savaşmalarının en büyük örneğidir. Kerkük, Osmanlı’nın önemli kültür ve ticaret merkezlerinden biri olarak, bu mücadelenin dışında kalmamış; gençleri, öğretmenleri, öğrencileri ve köylüleriyle cepheye koşmuştur. Onlar için Çanakkale, yalnızca İstanbul’u savunmak değil, aynı zamanda vatanın bütünlüğünü, dinin ve namusun korunması anlamına geliyordu.

Kerküklülerin Katılımı
Arşiv belgeleri ve şifahi rivayetler, Çanakkale cephesine Kerkük’ten yüzlerce askerin gönderildiğini göstermektedir. Çoğu, Osmanlı ordusunun farklı birliklerine dağıtılarak Gelibolu Yarımadası’nda görev almış, kimi siperlerde, kimi ise deniz kıyısındaki bataryalarda savaşmıştır. Kerküklülerin fedakârlığı, onların Çanakkale destanında unutulmaz bir iz bırakmasına vesile olmuştur.

Şehitlerin İsimlerini Kaydetmek
Bugün bizlere düşen görev, bu kahramanların isimlerini tarihin sayfalarından silinmeyecek şekilde kaydetmektir. Çünkü isimler unutuldukça hatıralar da silinir; hatıralar silindikçe milletlerin kökleri zayıflar. Çanakkale’de can veren Kerküklü şehitlerin isimlerini bir araya getirmek, sadece tarihî bir sorumluluk değil, aynı zamanda gelecek nesillere bırakılacak manevi bir mirastır.