Bugün On sekiz Ağustos.. Şiiri - Aynur Uluç

O feci depremin olduğu günün ertesinin yıldönümü..Hani ortalık en fazla karışık ama deprem bölgesine uzakta kaldığımızda ortada ne olduğunu bile henüz tam olarak anlayamadığımız günün..

O günün gazetelerinden bir bölüm alıp, bugün on yedi ağustos depreminin sayısal ve yıkımsal sonucunun ne olduğu bilgisine sahipken tekrar bir göz atalım isterseniz; bilgi bize küçük küçük yansırken neler oluyordu aslında sıcak bölgede diye düşünebilmek için..Henüz Çınarcık'tan bahsedilmiyor bile basında; hatırlarsınız o günü..

“Merkez üssü Kocaeli olarak belirlenen deprem tüm Körfez bölgesinin yanı sıra en fazla İstanbul, Bursa ve Eskişehir''i salladı. Sarsıntı komşu illerde de hissedilirken en
ağır hasar ise İstanbul, İzmit, Sakarya, Bolu, Yalova ve Gölcük''te meydana geldi.
İl il ölü ve yaralı sayısı dün saat 17.30 itibariyle illere göre ölü ve yaralı sayısı şöyle:
-İstanbul 157 ölü, 3 bin 726 yaralı.
-İzmit 480 ölü, 200 yaralı.
-Bolu 130 ölü, 27 yaralı.
-Bursa 19 ölü, 450 yaralı.
-Eskişehir 12 ölü, 40 yaralı.
-Yalova 220 ölü, 500 yaralı.
-Zonguldak 1 ölü, 7 yaralı.
-Sakarya 150 ölü, 600 yaralı.
Ana sarsıntının ardından gün boyu hafif ve orta şiddette 300''ye yakın artçıl deprem gözlendi. Deprem nedeniyle milyonlarca insan sokaklarda sabahladı. İnsanların güvenli ve geniş alanlara akın etmesi sonucunda başta İstanbul olmak üzere bazı kentlerde trafik sıkışıklığı yaşandı. Depremin hemen ardından elektrikler kesildi, telefonlar kilitlenince haberleşmek imkânsız hale geldi. Mobil telefonu bulunanlar ise yakınlarına güçlükle ulaşabildi.

18 ağustos 1999 Radikal”

Şöyle de bir gerçek var ki; Kaza ölümlerinin % 10 ‘u ilk beş dakika içinde, % 54’ü ise ilk yarım saat içinde meydana gelmektedir..Olay yerinde ilk beş dakika içerisinde uygulanacak etkili bir ilk yardım ile ölümlerin yaklaşık yarısını önleme şansı vardır..

Başka bir gerçek daha:
“Dünyadaki büyük depremlerden elde edilen rakamlara göre, enkaz altından canlı çıkarılanların yalnızca% 3 ü uzman arama kurtarma ekiplerince kurtarıldı..

İnsanlar arası paylaşımın fazla olduğu yerlerde deprem sonrasında insan hayatını kazanmaya yönelik güçlü ilişkiler kuruldu. Deprem öncesi çalışmalara yönelik referans buradan geliyor..”*

Toprakları deprem kuşağında olan bir ülkede yaşıyoruz. Bir gün ansızın Adana sallanıyor, bir gün Tekirdağ bu ülkede. En büyük şehrimiz İstanbul konuyla ilgili uzmanların araştırmalarına göre büyük bir deprem bekliyor maalesef..

Biz de bekliyoruz. Öylece bekliyoruz. Konuya ilişkin yapılabilecek hiç bir müdahalemiz olamazmış gibi bekliyoruz. İlk adım olarak yapılacaklar listesinde, bilgilenmenin önemi ortaya çıkıyor açıkça oysa..

Ama öyle sadece ilk yardımla ilgili filan değil bu bilgilenme. Deprem esnasında, sonrasında nasıl davranılması gerektiğinden başlayıp, yangınla mücadele yöntemleri ile, binaların hasarları konusunda bir fikrimiz olacak kadar yapı bilgisi ile, yaralıların aciliyetine göre tasniflenip o sırayla seri müdahale edilmesi anlamına gelen “triyaj” kavramı ile, enkaza girilebilir boşluklardan kendimizi öylesine can havliyle içine atmak yerine o açıklıkları koruyacak yöntemleri öğrenmek bilgisi ile, o sıcak ortamda rast gele aklımıza geldiği gibi değil, önce bir ekip oluşturup ekip mantığının işleme şeklini oluşturabilecek ön donanımla, bugüne dek yaşananlardan dersler çıkarabilmek için 'afet hukuku' hakkında bilgilenmekle değişecek şeylerden söz ediyorum..

Dün on yedi ağustosdu. Hatırladık ölenleri, yitenleri. Üzüldük, canımız yandı. Bugün on sekiz ağustos. Dün hatırladık üzüldük diye insan olmaklığımızın vicdanı rahatlamasın hemen. Bir suçlu aramak da değil niyet, kendimizi yargılamak da..Vatandaşın daha duyarlı olmamaktan başka suçu yoktur çünkü..

Uzun sözün kısası:

“Sorumluluk tartışmasının farkında olmak lazım. Önleyici çabanın arama kurtarma eğitimi ile olamayacağını artık biliyoruz.”*

18 ağustos 2005

*Avukat Erbay Yücak
(Afet Hukuku seminerlerinden..)