BİR CUMA CAMİİ ÖRNEĞİ: HASANLAR KÖYÜ CAMİİ
Ahmet ÖZENSOY Vakıflar Genel Müdürlüğü Hayır Hizmetleri Müdürü
Allaha şükürler olsun, bu yıl da GERKAV Vakfımızın GEREDE dergisinde sizinle birlikteyiz. Kesintiye uğramadan yayım hayatına devam eden Dergimize ve Gerkav vakfımıza maddi ve manevi destekte bulunan herkese çok teşekkür ederiz.
Tarih boyunca İslam şehirlerinde, küçük yerleşim yerlerinde ve nüfusu az olan köylerde bulunan camilerde cuma ve bayram namazı kılınmaz bu namazların topluca kılınması için şehir merkezlerinde büyük camiler, kalabalık köylerde ise cuma camileri belirlenirdi. Şehir merkezlerindeki cuma camilerine Ulu Cami denilirdi. Çocukluğumun geçtiği 80’li yıllarda Hasanlar Köyü Camii cuma günleri cuma namazında çok kalabalık olurdu. Akbaş, Çalaman, Mukamlar ve Kalaç gibi çevre köylerden cuma namazını eda etmek amacıyla gelenler olurdu. O gün misafirler için yemekler hazırlanır ve namaz sonrası misafirler evlere yemeğe götürülürdü. Aynı zamanda köy odasına sofra kurulur misafirler ağırlanırdı.
Osmanlı döneminde sadece Sadâret Makamının müsaade ettiği camilerde cuma ve bayram namazı kılınırdı. Her camide minber bulunmazdı. Camiye minber konulması, o camide cuma ve bayram namazı kılınabileceğinin alameti idi. Mircekiraz, Kürkçüler ve Elören Köyü Camii gibi, Hasanlar Köyü Camii’nin de cuma camisi statüsüne yükseltildiği 1837 tarihli ve BOA.HAT.1611/73 sayılı Osmanlıca belgeden anlaşılmaktadır. Hasanlar Köyü’ndeki camide cuma ve bayram namazları kılınmasına izin verilmesi ve camiye yeni bir hatip atanmasına dair Gerede kadısı talebi ile bu talebin Sadrazam Mehmed Emin Rauf Paşa tarafından uygun görüldüğü belgede şu şekilde ifade edilmiştir:
“(Gerede Kadısı’ndan Padişah Makamına)
Gerede Kazasına bağlı Eymür divanındaki Hasanlar köyünde hayır sahibi Karaağaç Mehmed’in tamir ettirdiği camide Cuma ve Bayram namazları kılınamamaktadır. Bu namazların edası için köylüler kış günlerinde büyük zorluk çekmektedir. Bu köy oldukça büyük olduğu için Cuma ve Bayram namazlarının kılınması şartlarına sahiptir. Bu nedenle köydeki camiye minber konulması, Cuma ve Bayram namazlarının kılınmasına izin verilmesi ve caminin hatipliğine Hüseyin Efendi ibn Mehmed’in atanması rica ve istirham olunur. Son karar elbette efendimizindir. 27 Mayıs-4 Haziran 1837 Gerede Kadısı Seyyid Mehmet Arif.
Tamamını Oku
