Bir Cuma Camii Örneği Hasanlar Köyü Camii

BİR CUMA CAMİİ ÖRNEĞİ: HASANLAR KÖYÜ CAMİİ
Ahmet ÖZENSOY Vakıflar Genel Müdürlüğü Hayır Hizmetleri Müdürü
Allaha şükürler olsun, bu yıl da GERKAV Vakfımızın GEREDE dergisinde sizinle birlikteyiz. Kesintiye uğramadan yayım hayatına devam eden Dergimize ve Gerkav vakfımıza maddi ve manevi destekte bulunan herkese çok teşekkür ederiz.
Tarih boyunca İslam şehirlerinde, küçük yerleşim yerlerinde ve nüfusu az olan köylerde bulunan camilerde cuma ve bayram namazı kılınmaz bu namazların topluca kılınması için şehir merkezlerinde büyük camiler, kalabalık köylerde ise cuma camileri belirlenirdi. Şehir merkezlerindeki cuma camilerine Ulu Cami denilirdi. Çocukluğumun geçtiği 80’li yıllarda Hasanlar Köyü Camii cuma günleri cuma namazında çok kalabalık olurdu. Akbaş, Çalaman, Mukamlar ve Kalaç gibi çevre köylerden cuma namazını eda etmek amacıyla gelenler olurdu. O gün misafirler için yemekler hazırlanır ve namaz sonrası misafirler evlere yemeğe götürülürdü. Aynı zamanda köy odasına sofra kurulur misafirler ağırlanırdı.
Osmanlı döneminde sadece Sadâret Makamının müsaade ettiği camilerde cuma ve bayram namazı kılınırdı. Her camide minber bulunmazdı. Camiye minber konulması, o camide cuma ve bayram namazı kılınabileceğinin alameti idi. Mircekiraz, Kürkçüler ve Elören Köyü Camii gibi, Hasanlar Köyü Camii’nin de cuma camisi statüsüne yükseltildiği 1837 tarihli ve BOA.HAT.1611/73 sayılı Osmanlıca belgeden anlaşılmaktadır. Hasanlar Köyü’ndeki camide cuma ve bayram namazları kılınmasına izin verilmesi ve camiye yeni bir hatip atanmasına dair Gerede kadısı talebi ile bu talebin Sadrazam Mehmed Emin Rauf Paşa tarafından uygun görüldüğü belgede şu şekilde ifade edilmiştir:
“(Gerede Kadısı’ndan Padişah Makamına)
Gerede Kazasına bağlı Eymür divanındaki Hasanlar köyünde hayır sahibi Karaağaç Mehmed’in tamir ettirdiği camide Cuma ve Bayram namazları kılınamamaktadır. Bu namazların edası için köylüler kış günlerinde büyük zorluk çekmektedir. Bu köy oldukça büyük olduğu için Cuma ve Bayram namazlarının kılınması şartlarına sahiptir. Bu nedenle köydeki camiye minber konulması, Cuma ve Bayram namazlarının kılınmasına izin verilmesi ve caminin hatipliğine Hüseyin Efendi ibn Mehmed’in atanması rica ve istirham olunur. Son karar elbette efendimizindir. 27 Mayıs-4 Haziran 1837 Gerede Kadısı Seyyid Mehmet Arif.
Yazısı hazırlansın. Sadrazam Mehmed Emin Rauf Paşa 14 Mart 1838”

Cuma camilerine imam, müezzin ve vaaz için hatip atanırdı. Cuma camisi olduktan sonra Hasanlar Köyü Camiine de hitabet görevi için hatipler atandığı belgelerden anlaşılmaktadır. El-Hac Mehmed Camii şerifi vakfından günlük yarım akçe ile hatiplik yapan Hüseyin Efendi’nin başka yere taşınması sebebiyle yerine, imtihanı geçen Mehmed Efendi’nin atanması için askeriyeyle ilişiğinin olup olmadığının bildirilmesi Bolu Evkaf Müdürlüğünden 1264/1847 tarihli ve EV.THR.0004 sayılı belgeyle talep edildiği anlaşılmaktadır.
Günümüzde de Cuma namazının kılınacağı yerlerle ilgili Diyanet İşleri Başkanlığı'nca bazı şartlar belirlenmiştir. Namaz kılınacak mekânın, girmek isteyen tüm Müslümanlara açık olması gerekmektedir. Yani, belirli bir grup veya kişiye özel olmamalı, genel katılıma izin verilmelidir. Ayrıca, Cuma namazı kılınacak yer için dinen yetkili mercilerden, yani Diyanet İşleri Başkanlığı veya müftülüklerden izin alınması şarttır. Bu şartlar sağlandığında, iş yeri veya apartman altı gibi mekanlarda da Cuma namazı kılınabilir. Ancak, mekânın herkese açık olması ve resmi izinlerin alınması önem arz etmektedir.

Sıcak Rüzgar
Kayıt Tarihi : 27.8.2025 17:35:00