Bilginin Bilgisizlikle Savaşı

Allah"ın yarattıklarından en fazla sevmediği iki kişidir: Dalâlete düşmüş,doğru yolda yürümekten vazgeç-miş, Gerçek yoldan sapmış,başı boş bir hale gelmiştir. Sonradan uydurulan şeyleri över, onlarla oyalanır; Halkı da sapıklığa sürer, yoldan çıkarır. Kendisine uyup azana fitnedir; Kendisinden öncekilerin yolundan azmıştır. Yaşarken de,ölümünden sonra da uyanları azdırır. Başkalarının suçlarını da yüklenmiştir; Kendisi de kendi suçuna batmış gitmiştir. Birisi de bilgisizlikleri nefsinde toplamış kişidir; bilgisizlerin yollarını azdırır. her yanı kaplayan fitne karanlıklarına dalmıştır; uzlaştırmada kör mü kördür. Bilmeyenler, bilgin adını takarlar ona; oysa bilgiden haberi bile yoktur. Geceyi sabahlamıştır da azı daha Hayırlı olan şeylerin çoğunu toplamıştır. Sonunda pis,kokmuş suyla karnını şişirir; Aşağılık şeyleri toplar,yığar,hazîne sanır. İnsanların arasında,kendisinden gayrı kişileri Şüpheli şeylerden kurtarmayı İş edinerek hüküm vermeye oturur. Kendisine,bilinmeyen şeylerden biri sorulsa Saçma-sapan sözlere başlar; Kesin hükmü verir; oysa ki kendisi, Şüpheler içindedir de örümcek Ağına düşmüş sineğe benzer. Doğru hüküm/yanlış mı,kendisi de bilmez. Doğru hüküm/yanlış olmasın diye korkar; Yanlış hüküm vermişse,doğru olmasını umar. Bilgisizlikler karanlığında sendeler,yürür gider; Kör develere binmiştir,haydar, sürer. Bir bilgiye diş vurmamıştır; dişi, bir Bilgi lokmasını kesmemiştir, çiğnememiştir. Yelin,kuru otları savurduğu gibi rivâyetleri savurur gider. Kendisine sorulan şeylerde hüküm vermeye ehil değildir. İnkâr ettiği şeyi başkası da bilmez de inkâr eder sanır; Kendi vardığı,yoldan-yordamdan başka yol olmadığına, Başkalarının ayrı birer rey sahibi olamayacağına inanır. Kendisine karanlık görünen bir şey oldu mu, Onunla kendisini de örter; kimseler bilmesin ister. Hükmünleri yüzünden dökülen kanlar,feryat eder; Miraslar,haksızlığından şikâyetlenir,inler. Allaha şikâyet ederim bilgisiz yaşayanlardan, Sapıklıkta,küfür için de ölenlerden. Hakkıyla okunduğu takdirde onların katında Kitaptan daha değersiz bir meta yoktur; Ama sözleri, söylediği yerlerden alınır, Anlamı değiştirilirse onlarca, Satışta daha ehven kâr getiren, Değerde daha üstün olan bir metâ yoktur. Onlarca iyilikten daha kötü bir şey olamaz; Kötülükten daha iyi bir şey bulunamaz.