Bu kadar sıcaklık, yaşam bulacak parçacıkların, her biri için; farklı eşik sıcaklarına doğru gidecek ortam durumlar yaratmağa, yeterince soğuk bir sıcaklıktı. Bunlar akıl almaz zamanlar ve akıl almaz süreçlerdi. Bu sıcaklık yüksek enerjili parçacıkların (YEP'lerin) yaratılışında yepyeni süreçleri tetikleyecekti. Aynı zamanda da yep'lerin yaratılışlarında, bir azalmanın nedeni olacaktı. Yaratılan parçacık sayısındaki azalmaya karşın, daha çoğu yok olmaya başladı. Bu ortamdaki YEP’lerin yaratılışı bir kendi kendini organize ediliştir. Yani kendi kendini otomatikman düzenleyişidir.
Bu yok oluşlarla ortaya, tekrardan çıkan enerji, evrenin soğumasını yavaşlattı. Tabii ki geçici olarak Urey efekti gibi, kendini başlatıp, durduran, dengeleyip tetikleyen, yeni mekanizma süreçler ortaya koyan bir oluştu bu. Yavaştan da olsa soğuma, biraz daha uzun zamana yayılarak sürecekti. İlk üç dakikanın (180 saniyenin) sonuna gelindiğinde, sıcaklık bir milyar dereceye düşecekti.
Eh artık evren, proton ve nötron gibi ağır parçacıkların birleşmesine ve bol bol karmaşık çekirdek yapılaşmasına, izin verecekti. Çekirdeklerin oluşması için, ortam bir hayli serindir. Bu macera da bir başka güzeldir. Yinede bir milyar derece gibi bir sıcaklıktan bahis ettiğimizi unutmayınız. Evren, bizi süreçleşecek yapıları pişirmişti!
İlk çekirdeğin oluşması ağır hidrojen olan 1 proton ve bir nötrondan ibaret, hafif döteryum çekirdeğidir. Ama ortada hala atom yoktur. Yoğunluk bile hala yeterince yüksekti. Suyun yoğunluğundan biraz azdı. Bu aşamada dahi, hafif çekirdekler bir araya gelip, daha kararlı olan 2 proton ve 2 nötrondan oluşan, biraz daha ağır helyum çekirdeğini oluşturmayı dahi başaracaktılar.
Saati mi şaşırdı bu hıyar?
Gerçi hiç saati olmadı ama
En azından birine sorar.
Cebimde bir lira desen yok,
