Bana Işık Biriktir Şiiri - Afet İnce

ŞİİRİN ÇÖZÜMLEMESİ: SES TABAKASI: Şiir beş birimden meydana gelmiştir. Birimlerde altışar dize bulunmaktadır. 7+7 duraklı hece ölçüsüyle yazılmıştır. Birimler ababcc, dedeff uyak düzeninde tam ve zengin uyaklarla örülmüştür. Şiirde kalın ünlüler üçte iki oranında ince ünlülerden daha fazladır. Yumuşak sürekli “n”, “r”, “m” ünsüzlerinin fazlalığı hissedilmektedir. Dördüncü birimde kullanılan –yor eki de beş tekrarla ahenge etki etmektedir. ANLAM TABAKASI: Bu şiir bir ağıt (mersiye)’dir. Ölümün verdiği üzüntü dile getirilmiştir. Ağıtların amacı fiziki olarak yok olan bir kişiyi manen yaşatmaktır. Bu tür şiirler ölenin ardından onu anmanın en zarif şeklidir. Ağıtlar lirik şiirlerdir. Şair, akşamın oluşu ve günün sona erişi ile babasının ölümünü hatırlamış ve karışık duygular yaşamıştır. Bu hailini de kadeh, şarap ve sarhoşluk sözcükleriyle ifade etmiştir. Yine “İnledi hıçkırarak sol lâ dedi sadece” dizesi, sol, la, nota, es sözcüklerinin etkileriyle, sözlerinin boğazında düğümlendiğini şeklinde anlaşılsa da sol tarafım la (yok) dedi şeklinde anlamak da mümkündür. Bu iki sözcük de ihamlıdır. Şairler iham ve tevriyeyi okuyucuyu şüpheye düşürmek için de kullanabilirler. Mızrabın ağacı özlemesi, mahzun notaların alından öpmesi bu birimin imgelerindendir. İkinci birimde yalnızlığını ve hüznünü dile getirmiştir. Bu birimdeki “yazım” sözcüğü de iki anlamlı yani ihamlıdır. Üçüncü dizede babadan ölüm nedeniyle ayrılmanın üzüntüsü (hicran) anlatılmaktadır. Dördüncü birimde duygularını doğaya aksettirmiş ve üzüntüsünün derinliğinden söz etmiştir. Son birimde ise babasının yok olmasını kabullenemeyişin yanında, her canlının ölümlü olduğundan ve kendisinin de yanına geleceğinden söz etmiştir. Final dizesi ise rahmet dileği yerine onun mezarının ışıklar (nur) içinde olduğunu söylemiştir. Ağıtlarda bulunması gereken ölen kişinin iyiliklerinden söz etmek yerine onun sevaplarına mirasçı olduğundan söz ederek zarif bir anlatıma yönelmiştir. OBJE TABAKASI: Şiirin temel objeleri şiir öznesi olan şair ve rahmetli babasıdır. Bir nevi sarhoşluğu anlatan, kadeh, şarap, sarhoş; ıstırabı anlatan mızrap, sol, la, nota es; doğayla ilgili olarak da, sokak, kaldırım, ağaç, yıldız, mezar sözcükleri şiirin yardımcı objeleridir. Bu objelerle hüzün, yalnızlık duygusu, ölümle birlikte kavuşma arzusu belirginleşmektedir. Şiirdeki bazı objeler kişileştirme yoluyla anlatılmıştır. KARAKTER TABAKASI: Kırat’ın, ölüm karşısındaki tutumunu görmekteyiz. Şair babasının ölümünü hatırlamış hüzünlenmiş ve yoğun ve karışık duygular yaşamıştır; çünkü ölümü kabullenmek zordur. Şair, değer verdiği, sevdiği kişinin ölümü karşısında kendisinin de bir gün öleceğini hatırlamıştır. Ağıt ve mersiyelerde ölen kişinin cennete gitmesi için dua edilir, şefaat dilenirken, Kırat babasının üzerine zaten yıldızların yağdığını, ışıklar içinde uyuduğunu söylemiş, sevap mirasından da kendisine pay ayırmasını isteyerek ölümünde dahi babasına sığınma duygusunu dile getirmiştir. Her insan gibi ölüm karşısında çaresizdir ve ölümün ebedi yok oluş olmadığına inanır. ALIN YAZISI (KADER) TABAKASI: Doğan her canlı ölecektir. Bu canlıların kaderidir. İnsanlığın ilk zamanından beri ölüm düşüncesi gizemini korumaktadır. Sevilen birinin ölümünü kabullenmek kolay değildir. Değer verdiği bir insandan hayat boyunca ayrılmak, tüm insanların en çok etkilendiği olaylardandır. Ölüm, katlanması zor bir ayrılık olarak kabul edilir. Kaybedilen kişinin ardından onu anma ise her toplumda dışa vurulan bir ihtiyaçtır.