Babür Şah'ın Babürnâmesi Şiiri - Yusuf Tuna

Babürname,Babür Devletinin kurucusu Babür Şah'ın kaleme aldığı hatırattır,
Sanki hükümdarlardan beklenmeyen samimilikle ortaya konmuş bir sanattır.

Babür Şah oğlu Hümayun Han'a bir mektup yazıp Babürnamede yayınlamıştır,
Kabilde bulunan yirmi yaşındaki oğlu bu mektubun sayesinde aydınlanmıştır.

Çağatay Türkçesi ile kendi eliyle Hindistan'ın Agra kentinde yazılıp bitti,
Mektubu,Rabia ayının on dördünde hizmetkarı Buyan Şah'a teslim etti.

Bu metinde Babür Han, tüm sıkıntılarını oğluna anlatıp çözümünü vermektedir,
Sevecenlikle sabır sınırları içinde soğukkanlı bir üslup ile konulara girmektedir.

Mektup, kış başında elçi ile Hindikuş’dan geçirilip Kabil’e ulaşmıştır,
Bu mektubun ünü günümüz Türkiye'sine ulaşarak çağları aşmıştır.

Konuyu bu denli güncel,uslupla ifade edebilen şair imparator geleceği görmüştür,
Adeta günümüz Türkiye’sine çözüm halli kendi içinde mevcuttur mesajı vermiştir.

İçerik olarak,aşağıda bulunan yazı, Babürnâmeden örnek olarak alınmıştır,
Çağataycanın Türkiye Türkçesine benzerliğini göstermek için yol bulunmuştur.

Çağatayca:

Yana men degen dek bu hattlarınnı Vikisözlük bitip sen ve okumay sen,
ne üçün kim eger okur hayal kılsan edi, okuy almas edin.
Okuy almagandın son elbette tagyirVikisözlük berür edin.
Hattınnı hud teşviş bile okusa boladur, veli [a]sru muglak tur.
Nesr mu'amma heç kişi körgen emes.
İmlan yaman emes, egerçi hayli rastVikisözlük emes.
İltifat'nı ta bile bitip sen. Kulınc'nıVikisözlük ya bile bitip sen.
Hattınnı hudVikisözlük her tavrVikisözlük kılıp okusa boladur,
veli bu muglak elfazındın maksud tamam mefhum bolmaydur,
galiba hatt bitirde kahillıkın hem oşbu cihettindür.
Tekellüf kılay dep sen. Ol cihetten muglakVikisözlük boladur.
Mundın narı betekellüf u revvsen u pak elfazVikisözlük bile bitiVikisözlük.
Hem sana teşvişVikisözlük azrakVikisözlük bolurVikisözlük ve hem okugucıga.

Türkiye Türkçesi:

Dileklerim doğrultusunda mektuplar yazıyorsun,
ama yazdıktan sonra bunları bir kez daha okumuyorsun.
Zira, okumayı düşünse idin, okunamaz olduklarını görecek idin.
Ve okuduktan sonra elbette düzeltecek idin.
Yazıların, zorlukla okunduklaranın yanısıra bilmece gibi kalıyorlar.
Nesrin, bilmece olacak şekilde tasarlandığı hiç görülmüş müdür?
İmlan fena değil, ama tam doğru da değil.
El yazın bir şekilde çözülebiliniyor,İltifat’ı ta ile yazmışsın;
kulunç'u da ya ile yazmışsın,
ama bütün bu senin bilmece gibi sözcüklerinle tamamen anlam da verilemiyor,
mektup yazmaktaki zorlanmalarını galiba,
fazla gösterişli yazmaya çalışmana bağlamak gerekiyor.
Bundan sonra basit, açık ve sade üslupla yaz.
Bu, hem senin ve hem de okurunun zahmetlerini azaltacaktır.