Ala Kemal / Fakirlik Şiiri - İbrahim Çel ...

fakir fakirin bi canı vardır,
dost uçun vermeye hazır
satmaya gaksan metelik etmez
ekmek banılıp yenilmez

oysa; zengin öyle mi ya
atını bağlarsın ahırına,
bi dutam saman döküvürü öğüne
sofrası serilidir,
yersin ekmeğini,
adam gibi dinlenir
yoluna devam edersin
heybende azığın,
saman torban yemli
şükredersin

Allah zengini başımızdan ensik etmesin
yerine ğöre yolunacak gazıdır,
yerine ğöre demiridir, kömürüdür onnar
trenidir, lokomotifidir, makinistidir,
yerine ğöre demiryodur Dövletin

ha! ! şu oluyo,
tren onnarın isdediği yere geder
hepiciği bu, eee olcağ o ğader
badafa anan bobana bile vermeyo

Nasretdin Hoca dedikleyin
“-parayı veren düdüğü çalar” demişler
Alla(hı) n emri
tren helbet demir yolu döşeli yere ğeder

“-tiren dedin, demiryolu dedin de eyi dinle
bi tiren yoldan çıkmış gâzâda epeyli bi ğişi telef olmuş
oranın hakimi savcısı neyise lapor yazcağmış
senin makinisti ça(ğı) rmış makinist laz’ımış
“-anlat bakalım nası oldu”
“-efendim tam viracı alıyodum
karşıma bi adam çıkdı,
onu gurtarayın derkene.......”
“-ee oğlum yayayı ezseydin ya,
bu ğadar ğişiyi telef edeceğine
“-ben de buna ğarar verdim efendim de”
“-eee......”,
“-tam da o sırada
adam raydan gaşdı.”

“-sen enkini öyle deme
Lazlar çok akıllı hareketli adamlardır
gencinden yaşlısına adamlarda
hayat şevki vardır bizde öylemi:
hey-vah netcez nası yetircez nası bitircez
bi telaşe, bi canı tezlik sanısın kı dünya yıkıldı da
altında biz galdık
sankı dünyaya ölmeye gelmişiyiz
emme onnarda öyle deği
onnar dünyaya yaşamaya gelmişler
hiş kötü keyf daşımazlar garnı darlık bilmezler
bi yaylaya çıkarlar,
oğlu-ğızı biri çalar ötekinner oynar
eğlenirler-coşarlar oynar-kalgırlar
sen, sen olda
bizimkinnerden
iki gişinin yanına var valla ani dakike
cıngar gopar

fakir ise dutdurmuşdur
bi namıs davası
pisi-pisine geder niyazi ne şehit gabil olu,
ne de gazi
emme dikguyrukludur
hıyarağası

fakiri patişah yapsalar
önce bobasını asar
herkesinen bi meselesi vardır
herkesi hırsız, deyus,
vatan hayını sanır
başka şey bilmediğinden gafası o ğader çalışır”

gafaca fakir olanların da
gafasında başga bişiy yoktur
gendi fakirliğinin bis sürü hekayesi
beceriksizliğinin tonla
”-elime bi fırsat geçerse deye
bal yalamayı deği,
kimden ne hesap soracağı” var
tabi sorsan ondan dürüs(t) ü ondan namıslısı
ondan daha haşa Allaha yakın
dünyanın cayılmazı olmazsa olmazı
hatta dünyanın medarı iftarı yokdur
enayi

sankim dünyanın direği
olmadı mı öte dünya
olmadı mı kader
Cenabı Allah böyle emretmiş
olmadı mı bunun hikmeti
rüyasında gördükleri
lebbeyk böcüsü bi
buna gonmuşdur”
”-lebbeyk böcüsü ne len”
“-adama ürüyasında “lebbeyk” deye
çağırılarımış da
adam derin hocalara sormuş
onar da Cenab-ı Rabbil Alemin
seni Hacca bekleyoru demişler

adam vakıt varıdı yoğudu dinlememiş
satmış savmış Umreye ğetmiş”

“-ulen lebbeyk böcüsü o deği
hekaye doğru da
bizim köye bi yüksek memur gelmiş
ormancı
ağaç kesennere ceza
ehtiyacı olannara da keresde yazıveriyoru

emme nası!
zalım
burnundan kıl aldırmayoru
bi de hanımı var emme nahıl
adım atarkana besmele çekiyoru
aklına geldikçe namaz gılıyoru
adam kert-kört
garı ermiş derecede Müslüman
ama gocasının depesinden kılıcını esirgemeyoru
bi adım gerisinde galmayoru

Aladellerin eve geliyoru
her taraf çelen
her taraf ağıl
neyinen yapıldı
tabi dağdan kesilen ardıçlardan
yetmez gibi Ala Kemal’ın da
ev işletçek kereste etiyacı var
altı-üsdü iki ğöz evi var
çoluk-çocuk etişmiş
iki ğün sonura el içine çıkacak
ehtiyaç keresde yazılayın demiş

ormancıya göre de
Ala Kemal cezayı hak etmiş
adam esip-yağıp duru
Ala Kemal annadıvısın da duyun bi!

Ala Kemal
o ara yerde bi böcü görmüş
hemen atlamış
“-aman efendim sakın basmayın”
adam bakmış
“-neyye”
“-olur mu efendim lebbeyk böcüsü”
“-o neyimiş,
baya bildiğin pis bir böcek”
“-aman efendim dinimizçe en mübarek böcü
ona küfür de en böyük günah
ama tabi ameller niyetlere ğöre
siz bilmediğiniz için
maazallah çarpılısınız”
hanımı hemen atılmış

“-neymiş bu böceğin bu kadar kutsallığı”
“-hanım abla siz daha eyisini bilirsiniz ya
bir kul ermişlik derecesine gelirse
bu böcü uçalak gelir
o gula gonarımış,
o demek ki “lebbeyk” deyelek
Canab-ı Allah sizi Hacca çarıyodur
tabi siz şeerdesiniz emme
mehendis beye gonmuşdur
ne de olsa görevini bi-hakkın yapıyo
ormanı goruyoru
helbette Allah indinde
bunnar sevap hanesine yazılıyodur
hatta beyfendiye de “lebbeyk” denilmiştir
……
mendis bey size gondumu
bu lebbeyk böcüsü”
adam zert-zert
“-konmadı kardeşim”

“-belki de siz fark etmemişsinizdir
belki de ürüyanız da bile gonmuşdur
ya da lebbeyk deyelek
çağrıldınız da tabi bilmeyinçe
fehmetmemişsinizdir”
“-çağrılmadım kardeşim”

bu sefte de garısı
“-öyle deme mühendis bey
belki konmuşdur da
beyefendinin dediği gibi
bilmediğiniz için”
“-yau hanım konmadı
konsa bilmezmiyim yau”
“-neden sinirleniyorsunuz hayatım
hatırlamaya bilirsin
iyi düşün bakalım”
“-yau hanım git şurdan
konmadı da,
rüyama da girmedi de”
“-peki lebbeyk de denilmedi mi”
“-yau hanım sus, denilmedi
yahu Allah Allah”
“-öyle deme hayatım
Allah var sana muhakkak
lebbeyk gelmiştir
ben de eminim beyefendi gibi”

“-yau hanım”
“-hayatım lütfen
iyi düşün
hep kırda-bayırdasın
lebbeyk gelmediyse bile
muhakkak bu lebbeyk böceği
sana konmuştur”

“-tamam hanım tamam
iyi biliyorum
kondu, kondu
çok iyi hatırlıyorum
kondu
tamam mı”
“-bak beyefendi
eşim hatırladı
konmuş
konmuş”
“-essah mı”
“-vallahi bakın hatırladı
çok şükür güzel Allahı’ııım”

“-abla biz ona aslında bok böcüsü deriz
senin kini bi(r) bok sanmışdır da
ondan konmuştur.”
………..

“-cezadan yırtmış tabi
ulen alt tarafı Allahın çobanı,
cıbırın, garibenin teki,
ne uğraşırsın fakirinen”
……..
“-gaybetçeği bişiy yok
sırça sarayın varısa bobam
gaybetcek bişiyi olmayan adamdan
patişahımış gibi kendini
gorucan-gollaycan”

“-söz temsili bizim gırık ganlının
ne işi var Londura Asfaltında
valla-talla gatmazlar
tabi ordakı mersedesin de
bizim Zırtlan Deresi yolunda
mersedese biz bişiy demeyiz de,
o bayır, o virac, o gandak,
valla ele alcak yeri galmaz tomofilin,
patanac yaparsa altına çalıyı kim depivicek,
çekmezse kim itivivicek,
tekerin arkasına kim daş goyvucak
unun uçu “men dakka-dukka”
sen kendi yoluna, ben kendi yoluma

“-dediğin gibi emmi,
başımıza ne getirdilerise,
emme padişaha
emme evlad-ı iyaline garşı
netsek hıncımızı alamayız
helbet düzmecedir de
bakın hinci
…
“padişah devrinde
vakdın behrinde
patişah efendimiz fetva vermiş
“üş vakıt cematınan namazını
eda etmeyenin
tiz elden boynu vurula”
asdığı, asdık,
kesdiği kesdik,
şeriatın kesdiği barnak acımaz”

biri,
bi başgasını ihbar etse;
zinhar; sorgusuz sovalsız asarlarımış
emme varısa ki
darağacında sallandırmadan evel
illem üş dileğini de yerine getirillerimiş

günlerden gün olmuş
fukara beynamazın teki
padişahın gazbına uğramış
“çekin ipini deyyusun” fetvası verilmiş

“-de! hele” demişler
“-yerine getirelim dileğini”
…
“-efendim” demiş beynamaz
“-vezirimiz efendimizin hatunuynan
bi halvet olsam”
veziri azam, patişahın ayaklarına gapanmış
“-sultanım” falan filan
patişah hiddetlenmiş,
aya(ğı) nın ucuynan itelemiş herifi
“uzatma lala” demiş
“adamın son dileği”
emir demiri keser hesabı,
tabi emir böyük yerden
vezir efendi
boynunu bükmüş…

beynamaz
“bi dileğim daha var” deyinşe
padişah hiddetlenmiş
“-ne! ”
“-sultanım yünsek müsadenizinen”
“-de bre melun! hele nedir”
“-sizin hatunu da bi datmağ isderin”
patişah vezire bakmış
“-aman, gurtar namısı” deycek emme
tabi vezir haziretleri başka taraflara bakmış
o değilden gelmiş, oralı olmamış
başka taraflarda göz gezdirmiş,
öyle ya
……..
padişah! gayat ezik, perişan
canı sıkkın
“son dileği”ni sormuş
adam epili bi bekledikden sonura
düşünceli düşünceli
başını kaşımış,
önşe padişaha bakmış
sonura vezire
sonura gene padişaha derken
vezir efendi
gan ter içinde
“sultanım” demiş
sanki ben bu arkadaşı
dün i(l) kindin cemaat da gördüm gibi”
demiş
senin patişah efendi
denize düşenin ilana sarıldığı gibi
atılmış hemen,
“ne gibisi ulan
benim dibimdeydi”
demiş

gıssadan alınacak hisse şudur
“böyük” deye yere göğe sığdıramadığınız
gutursuz kert-kört edenner
kılıcının hemi önü,
hemi arkası kesenner var ya,
hatdi zatında senin benim gibi
laletdayın insandır' ammaaa,
amma felek “yörü ya gulum” dedi
ağzında gümüş gaşşığınan doğdu
amma ne haltsa

yalınız ki
eline ğeçen fırsata eyi sarılmışlardır
o tahtı gaybetmemeğ uçun daaa
en yakınnarınınkına gadak
ne ilazım geli(r) se satar
yanikim yumurta gapıyı çalana gadar
“Allah yaratdı” demez satar-savar

insan oğlu çiğ süt emmiştir,
ne zaman ne yapça(ğı) belli olmaz
amir olmayınca,
alış-veriş etmeyince,
mapısa düşmeyince
kapısına bi hızmata varmayınca
belli olmaz,

onun uçu, sen sen ol
selam vermeğ uçun bile
olur-olmaz adamın
gapısını tıklatma,
topuğunu geşmeyen adamı,
depene çıkarma
kimsenin garşısında
el-ayağ oğuşdurma

elinden geliyosa hızmat gör
amma hızmat uçun
kimseye el pençe divan durma
açık dur, aç yaşa
amma guyruğunu dik dut,
kimseye “acın(açım) ” deme

Cüce Melit demişleyin
“aşlıgdan ölüyosan da
garnını doyurmaycak adamın
anacından varıyokana
çelenden bi çöp gır
dişini kurcalamaya başla
“bizim hanım geçi kavırması etmiş de
dişimin kovuğuna sıkışmış” de
onculayın
garnıyın doymaycağı yerde
aşlığını dillendirme
zaten fıkaralığın gahrını çekiyosan
niye bi de mihnetine gatlanacan
bobam sen de”

fakirlik kaderdir
Allah sevdiğine mal vermezimiş
sınamağ uçu
öte dünyada zenginner cehendemliğimiş
malının zekatını hakkıyla vermediğuçu
hakganiyet gözetmediğiuçu
haram garışdığuçu
helalı-haramı unuttuğuçu
mallarının açlığından,
tokluğundan yediğinden işdiğinden
haramınan garın doyurduğundan
üşüdüğünden vesere vesere
çünkü “sen emrindekinnerin çobanısın”
Cenab-ı Allah’ın seni sebeb gıldıklarını
unutmacan onnarın yüzü suyu hörmetine
sana verdiği nimetlere hor bakmacan
bir şeye vesile olduysan ben ettim,
ben dutdum
demecen

Irapbim Teala Allah çok şükür emrine
O’nun sayasında
beni vesile etti deycen

“-fıkara dedin de
fıkara tembeldir
fıkara goya aklı çok olandır
fıkaranın guyruğu dikdir
fıkara gururludur el-etek öpmemeyi yeğleyendir
dahası beceremeyendir

işin aslı; bulsa gıç yalamakdan
geri galmayacak gişidir
bis sürü zenginlik yolu bilir
emme hiş birini hakikata geçirememişdir
zenginnig ona ğöre
bi gıvılcımınan yanacak bişiydir

”-Allah çoluğuma-çocuğuma
gözlü, kırtıklı guruş da olsa
haram nasip etmesin” der de
başga bişiy demez
aşlıkdan nefesi kokar bilmez

paraynan saadet olmazımış
yelinen gelen, selinen gederimiş
bokunan yapılan sidiğinen yıkılırımış
a(ğ) layanın malından
gülene hayır gelmezimiş, çok laf yalansız
çok mal haramsız olmazımış
hastir..

“-aş köpek fırın damı deler”