-Ahlaksız teklif Şiiri - Ahmet Bektaş

Ahlaksız teklif

“Ahlak: Genel anlamda, mutlak olarak iyi olduğu düşünülen ya da belli bir yaşam anlayışından kaynaklanan davranış kuralları bütünü. İnsanların kendisine göre yaşadıkları, kendilerine rehber aldıkları ilkeler bütünü ya da kurallar toplamı.” Ahmet Cevizci / Felsefe Sözlüğü

“Ahlaksız teklif” den ahlaksızlık içeren her teklifi anlayabiliriz. Rüşvet, fuhuş, haksız kazanç, kiralık işler vb. Bir teklif ahlaksız görülüyor ise teklifi kabul eden de aynı derecede ahlaksız görülmelidir.

Ahlaksız teklifte muafiyet var mıdır? “İhtiyacım vardı rüşvet aldım, çok istiyordum teklif ettim, aç kaldım fuhuş yaptım.” Gibi nedenler hafifletici sayılabilir mi? Sayılamaz, sayılmamalı. Ahlaksız yollara başvuranların büyük bölümü, gerçek ihtiyaçlarının üzerindeki hedefler uğruna bu seçimi yapmakta. Köyünden, evinden kaçan bir genç kız, karnını doyurmak için değil; meşhur olmak için çıkıyor bu yola…

“Maddenin sakınımı” gereği, fizikte enerji üretmek için enerji kaynağına ihtiyaç vardır. Yani, değer kazanmak için başka bir değer harcanır. İdareci aklını, emekçi emeğini, sanatçı yeteneğini, manken görüntüsünü kullanmak zorundadır. Genellikle sahip olduğu değerlerin hangilerini başka bir değer elde etmek için satacağına, kişi kendisi karar verir. Vücudunu satanların, fahişelerin dışlanmasının nedeni; toplum ahlak ve din anlayışında bu eylemin, günah ve ahlaksızlık kabul edilişindendir.

Dolaylı yollarla elde edilen veya potansiyel değerler de vardır elbet.
Miras, şans oyunları, vb. “İkame değeri”nden bahsetmek isterim. Her zaman, toplumda ahlaki değer yargıları herkese eşit uygulanmaz. Fakir, yetim, eğitimsiz bir kızın namuslu ve edepli olması çok şiddetli talep edilirken; Zengin bir fabrikatör veya siyasetçinin kızından ve mesleki kariyerinde yükselmiş bir kadından bu kadarı beklenmez. Çünkü fakir ve eğitimsiz olanın ikame değeri yoktur. Örnekleri çoğaltmak istersek; meşru veya gayrimeşru yollarla güç ve iktidar elde etmiş kişiler ve yakınlarının birçok ahlaksız hareketlerinin hoş görülmesi. Erkeğin yaptığının hovardalık, kadının yaptığının namussuzluk sayılması. Vb.

Günümüzde yasak olmasına rağmen örtülü olarak devam eden, insan(Köle-cariye) ticareti; geçen yüzyıllarda Arabistan, Osmanlı ve daha yakın olarak Amerika’da meşru idi. İnsan, başkası tarafından alınıp-satılabiliyor ise kendi kendini de satabilir mi? İşte bütün mesele burada! Başkası tarafından alınıp-satılan insan; özgür olmadığı için kendisine yaptırılan her ahlaksız fiilden yüzde yüz sorumlu tutulamaz. Kendisini satan ise hem dinen hem de ahlaken sorumludur.

Saygılarımla.
Ahmet Bektaş