Adam Yerine Konulmak Şiiri - Kadir Tozlu

Çocuğun yüzünün bir tarafı ciğer rengindedir
“Bu doğuştan değilmiş” der çocuk… “Bir büyücü yapmış. Büyünün bozulması için de dolunaylı bir gecede tam gece yarısı idrarını yapıp getirmen gerekiyor.”
Dolunaylı gecenin ertesi günü “Getirdin mi? ” diye sorar kıza.
“Evet,” der ve elindeki kavanozu verir.
Çocuk içinde sapsarı idrarın bulunduğu kavanozu kaldırıp tüm sınıfa göstererek;
“Yüzümdeki lekenin büyüden olduğuna inandı ve bana çişini getirdi” der…
Herkes güler…
Küçük kız utancından yerin dibine geçer…

Bir filmde izledim. Çocuklar 8 yaş civarındalar…
Peki ya büyükler yapmıyor mu bunu?

İnanılmak…
Ne büyük erdemdir!

Bir söz söyleriz…
Doğru veya yanlış,
Mantıklı veya mantıksız…
Karşımızdaki kişi buna inanır…
Dahası bize yardım etme kararı alır.

Mantıklı düşünürsek onur duymamız gerekir…
Bizi adam yerine aldı,
Özü sözü doğru biri olduğumuzu düşündü…
Yalan söylemiş olacağımız hiç aklına bile gelmedi…
Ne kadar güzel...
Ne büyük onur…
Ve ne değerli bir insandır karşımızdaki.

Ama o öyle düşünmüyor…
Onun bu davranışı ne anlama geliyor?
“Enayi, bana inandı…”
“Beni bir adam yerine aldı”
“Dahası, yardım etmeye kalktı”
“Oysa ben karaktersiz, adinin biriyim.”
Bu anlama gelmiyor mu o alay eden kişinin davranışı?

Ve biz,
Onun bu saflığını ve iyi niyetini…
Bizi adam yerine almasını…
Bir alay konusu yapabiliyoruz…
Hep birlikte gülüşüyorlar…
“Ha ha ha! ”

Hadi o bir kişi bunu düşünemiyor…
Ama kalabalık içinden bir kişi bile çıkıp söylemiyor;
“Ne oluyorsunuz millet! Ona inanmış, onu doğru sözlü sanmış, adam sanmışsa hata mı etmiş? Gülünecek ne var bunda? ” demiyor…

Onu aşağılamak niyetinde olan çocuğa dönerek;
“Eee! Ne var bunda? Sana inanıp, seni adam yerine alması, üstelik yardım etmeye kalkması hata mıydı? ” demiyor kimse…
“Sana hiç inanmasaydı, ‘Hadi oradan pis yalancı’ deseydi daha mı iyi olurdu? ” diye soran yok...
Yalnızca kahkahalar…

Şu enayi yerine alınmak ne anlama geliyor?
Bizleri adam sanmak…
Yani bir insan için “Nasıl da kandırdım enayiyi! ” diyebiliyorsak, bunun anlamı;
“Beni adam yerine aldı enayi,
Aslında ben karaktersizin, yalancının biriyim” demek değil midir?
Ve onun bir sözüyle diğer kişiye gülüp alay edenler…
Evet, o kişiler karaktersizliğe ödün verirken insanlığı aşağılamıyorlar mı?
İnsanlığı ayaklar altına almıyorlar mı?

Ah şu yalanlar olmasa.
İnsanlara insan gibi davranılsa…
Dünya güllük gülistanlık olmaz mı?

Ama olmaz…
Çıkarcıların aleyhindedir böyle dürüst bir dünya…
Ve onların her dediğine alkış tutan dalkavukların…

Davranışlarımıza başkalarının isteğiyle değil,
Kendi mantığımızla yön vermeliyiz.
Ve her yanlış davranışımızın, her söylediğimiz yanlış sözün;
Bizi ne durumlara düşürdüğünü artık görmeliyiz…

(24.01.2012)