A Şaire Seher Erdebili Hanım Rusçadan Tr ...

SEHER ERDEBİLİ

Seher mahlaslı hemi de Reiszade çağdaş cenublu şairemizdir. Aslen Erdebillidir. Tebrizde yaşar. İrtica aleyhine dolgun mezmunlu, bedii cihetden de kamil eserleri devri matbuatda çap olunur. Azadlık aşığıdır. Şeriyyat musiki vurgunudur. Halkımızın ışık düşünceli gızıdır.

HABİL GARDAŞIMA

Kederli gönlüme odlu nevalardan seda besle
Meni çenli, uca dağlar dalından saz ile sesle
Dolubdur söz ilen sazın
Nedir saz ile pervazın
Nevalardan gümandır ki, kadın mı besleyir sazın?
Ateş nage gedem semte
Terebden yol kesir sazın
Ebed yurdunda canlanmış nevalardan, ezel izle esir sazın
Götür sazı gezel besle
Gezelden de gözel besle
Yene sözlerde bellenmez, mehebbetden kesirler bir asar göster
Yine sözden beter göster
Danış sazlan
Adamlarda mürüvvet, bes neden yohdur?
Yene al erşeni, sazın damarında, dolandır çal
Yene bir pis zamandır, çal
Yene, zulmet diyarında talandır, çal
Amandır, çal
Yene dustag yolunda
Bağlı galmış gözlere hatir
Üreklerde galıb gambada dönmüş sözlere hatir
Karanlık, canlı yollarda
Tarigi, düzlere hatir
Dumanlı gözlere hatir
Sazı susdurma dillendir
Sözü saz ile ballandır
Elin al kan ile bayrak eden insanlara hatir
Gece-gündüzden ötrü çarpışan aslanlara hatir

Seda: Çağırış, heyecanlandırma
Nage: Ana deve, dişi deve
Tereb: Sevinç, şadlık, ferah
Erşe: Kemençenin yayı, kemanı
Gambad: Şiş
Tarik: Yol, meslek

SOLMAZ BAHAR

Açıldı gonce-i bahtım, baharımı tapdım
Gönül seven gülümü, gülüzarımı tapdım
Bahar-ı ömrde esdi hazan yeli, soldum
Hazan-ı ömrde solmaz baharımı tapdım
Telaş edib, gafasi sındırıb, kahad açdım
Kanadlanıb o gözel lalezarımı tapdım
Gönül çerağı gasavet yeliyle sönmüşdü
Işıklanıb çerağım, çun, şerarımı tapdım
Seni görüb, sevinib kanda çırpınan üreyim
Hazin-hazin dile geldi ki: Yarımı tapdım
Şarabı men ederler şuuru yandırsa
Garibeler men uçun gam kusar olmadılar
Ümide daldalanıb gamkusarımı tapdım
Gönül kararını pozmuşdu intizar gamı
Gamım tükendi, gönül intizarımı tapdım
Dolanma sahne-i hasretde bikarar, Seher
Açılıb gonca-i bahtım, kararımı tapdım

Garibeler: Burada, yakınlar manasına.

BÜLBÜL

Usandım sen ahırda zeherlenmiş bulaklardan
Kanadların uçar uçmaz göçürsen karlı dağlardan
Özün yolda, gözün dalda, geçirsen kanlı bağlarda
Tikanlıklar diyarında olan gönlü yara bülbül
Eşitmişdim göçür durna gedirsen sen hara bülbül

Gedirsen get, dala bahma, gabarlardan sesin gelsin
Bulanma gonce kanından bulaklardan sesin gelsin
Kafesden can kurtar, susma! Uzaklardan sesin gelse
Sazın niskilli sızlatma, üzün dönder bura bülbül
Amandır koyma yurdun tek seni gurbet yora bülbül

Get, orda sal haray, seslen, ne od düşdü bura, söyle!
“Asıldı elli min bülbül bulaklardan dara”, söyle!
“Güneş de zulmünden söndü, üzü oldu kara”, söyle!
Denen “Geldi elim, yurdum bu zulmetden zara, bülbül!
Ucalmış naleni, sazdan dolansan dağlara, bülbül!

AND İÇİREM

Dalgalı göllerine and içirem
Damgalı ellerine and içerim
Koymarık bağlı kala kollarımız
Kuruya gül-butamız, hollarımız
Yete dutsak dibine yollarımız
Bağlanan kollarına and içirem
Kesilen yollarına and içirem

Koymarık al güneşin rengi sola
Gorhuruk yurdumuza gölge sala
Çan tuta arzu yolun, kes karala
Ağaran tellerine and içirem
Çan tutan bellerine and içirem

Koymarık gam denizi dalgalana
Getire tulku feli halkı cana
Odumuz özge ocağında yana
Saralan güllerine and içirem
Sarı bülbüllerine and içirem

Yazarık goç Habinin şanlı sözün
Çalarık sazda elin canlı sözün
Duyarık han Arazın kanlı sözün
Saralı, sellerine and içirem
Yaralı ellerine and içirem

GENE DÜNYA KİMİ BAĞRIM DARALIB

Gene dünya kimi bağrım daralıb
Kulağım sesde gözüm yolda kalıb
Sızlayır saz kimi gamdan üregim
Hansı aşık onu hasretle çalıb

Kim açıb gam kapısın varlığıma
Niye istek kapısı bağlı kalıb
Gene hasret, gene ahşam, gene gam
Gene duygu, gülü kökden saralıb

Ne dilek bazlığıdır çılgın ürek
Men uçun arse-i dünya haralıb
Yorma yar-yar deyerek yar üregin
O da öz istegine fikre dalıb

Seher olsam da yalan varlığıma
Kara bayrak geceler gölge salıb

MENE

Gene niskil leçegin saldı hazan
Açmamış goncaları çaldı hazan
Meni de caynağına aldı hazan
Yaşıl ehsaslı çemen sahla mene

Yalana duzluk ohu etse asar
Gül bitib, gonca gülüb açsa seher
Bir de görkemli ürek görsen eger
O üreklerde vatan sahla mene

Sözlerin sinelere köz galadar
Duygunu teşkulu közden caladar
Onda ki söz güneşi çalhaladar
Sözde ulduz kimi den sahla mene

Dayağ unvanlı dağ avaresiyem
Kara günlerde ağ avaresiyem
Bir gülüşlü dodağ avaresiyem
Gamlara karşı gülen sahla mene

Demirem hoşluğa yad et yada sal
Gam önünde adımı feryada sal
Meni de gam bölüşende ada sal
Bir ürek paylı mihan sahla mene

Bir dayan, zirveye diz koy, gelirem
Sanma ki hastayam, iz koy, gelirem
Bir çanak sözde deniz koy gelirem
Bir döyşü meydanı çen koy gelirem

Ucalıklarda izin var deyerek
Çıharam dağlara yar-yar deyerek
Gelerem gurbet oyun dar deyerek
Vatan unvanlı kefen saxla mene

MENE

Elimin gülleri solmayan kimi
Deryalar uskuya dolmayan kimi
Tutulub üreyim olmayan kimi
Uçmaklık dileğim rahat ver mene

Gam tozun aparmır gözümün seli
Susturub dilimi nenelik feli
Derdimi sızlayır sazımın teli
Dilimden tükenmez hayat ver mene

Çal sazı, sesinde sözümü deyim
Kan rengin göstermez donumu geyim
Vardır çarpışmağa helelik heyim
Gedirem çanli yol, gırat ver mene

Canımla varlığım, canım didişir
Oh kalıb sumukda, yara bitişer
Hayatım boş-boşa başa yetişir
Bu son günlerimde sebat ver mene

Koluma kardaşdan dayak isterem
Dilime elimden sayak isterem
Denizler tutumlu çanak isterem
Derdimi yazmağa davat ver mene

GECELER

Özümü aldadıram yoh mene çara geceler
Çikridir can cigerimden meni kara geceler
Men çalışdım kederin dalgalarıynan geçinem
Gelmedi kan kalağı gamla karara geceler
Ne seher var ne de dan ulduzu istir görüne
Gözlerim bağlı kalır kanlı gubara geceler
Tutalım geldi seher, heyri nedir kulluguma
Ele ki, gam yeli çarpır bu diyara geceler
Yuhu tek sal yadına el-obamın şanlı dilin
Çekeler ger dilimizden bizi dara geceler
Dil deyil sanki ürek döygusudur genç elimin
Bu ki feryada gelir menle dubara geceler
Durub el el-ele verse, yarılar gam sinesi
Boğular gam denizinden uzu kara geceler
Tek kalıb zumlun elinde bağırıb susma Seher
Çekiler cehd elesek ayrı madara geceler

HASRET

Bir türkü dilimde
Bir sevinç bahışımda
Bir dülüş dodağımda
Oluşkedi
Alkışa uzalmış kollarım
Hasretle kol-boyun oldu
Kim koparıb ulduzları?

AYRILIĞI

Bu kelekden ki, felek halka kurub
Eşk boynun gene hasretle burub
Görürem dağ kimi karşımda durub
Meni menden ayıran ayrılığı
Rişeme tişe vuran ayrılığı

Yar gedirken yarılır yarlığımız
Başlanır hicride bimarlığımız
Bize dar dustak olub varlığımız
Buradaki eşkl danır ayrılığı

El neden kıble sanır ayrılığı
Yarı yardan ayıranlar şen olur
Bize bizsizliğimiz düşman olur
Göz yaşım deryalara damen olur
Sal olub kaş ki, yuvam ayrılığı
Düşmana karşı kovam ayrılığı

Koyalar kuvvet alam kollardan
Ayıram ayrılığı yollardan
Yaza yardım töredim hollardan
Kıram erkanı yalan ayrılığı
Yurduma gölge salan ayrılığı

DAY GEL

Hasret yaş olub gözlere dolmahdadı, day gel
Göz yaşları ahmakda, sel olmakdadı, day gel!
Hicran kederi dünyanı kafes tek bürüyübdür
Dünya kimi bağrımda daralmakdadı, day gel!
Hicrinde geçen lahzaları yangılı söz tek
Gam pençesi, ah zahmesi çalmahdadı, day gel!
Sensizliye dözmek ne sayak mümkün olar mı?
Dözdüm, dözümüm canımı almahdadı, day gel!
Gel, koy güneşin baydası dünyaya calansın
Bağrımda karanlık izi galmahdadı, day gel!
Sal dağlara hay, göyde bulutlar dile gelsin
Yarpak kimi varlık solmahdadı, day gel!
Yatmaz, yolunu gözlerim ulduz kimi gözler
Gözler kökü hasretle saralmahdadı, day gel!
Her gün Seher addımlarıyın mahnısın izler
Açmış Seher’in bağrı karalmahdadı, day gel!

GELMEDİN

Lahzalar boğanak
Maviler tutkun
Lahzalar uzanıb
İlleşir mene
Maviler karalır
Dan uzaklaşır
Damçılar gözümde
Selleşir mene
Gelsem Seher başı gelerem denin
Ahşam doluhsunub
Amma gelmedin

AY KİÇİLİR

Uzak eller
Yakın göyde
Mehriban ay yarısının yarısınca dolananda
Balaban çalınan iller
Ağzımdaki sakkız sevinç
Cibimdeki beş kıranlık emniyyetim
Yarı gece
Üstümü bastıran eller
Sıkar iyile karışan atifeydi
Ne ağzımda sakkızım var
Ne cibimde emniyyetim
Ne mehebbet iyli yorgan
Çay içinde
Kan içilir
Mindar kuşlar dimdikinde
Kaş-kabaklı
Uzak göyde
Ay kicilir
Baykuş uğultusu gelir

Ruşça’dan Transkribe Eden: Celil ÇINKIR